Kutay Yalınkılınç
ÜRÜN VE İŞ GELİŞTİRME DİREKTÖRÜ
BİRLEŞİK ÖDEME HİZMETLERİ VE ELEKTRONİK PARA A.Ş.
Telekom sektöründe hayata geçen her fintech projesinin başarıya ulaşamadığı bilinen bir gerçek. Peki ama başarılı olanların sırrı neydi? Neye dikkat edildi? Hangi fırsatlar görüldü?
Telekom sektöründe başarılı olan fintech girişimlerinin sırrını çözebilmek için iki farklı coğrafyadan iki farklı fintech çözümünü inceleyerek cevabı bulmaya çalışalım. Telekom sektöründeki fintech girişimi olarak akla ilk gelen isim M-PESA ile başlamak en doğrusu olacaktır. Kenya’da Safaricom tarafından 2007 yılından beri uygulanan M-PESA birçok ülkede para transfer ve ödeme altyapısı hizmeti veriyor. 66 bin civarında bayi ve 17 milyondan fazla kullanıcıdan oluşuyor. Safaricom’un M-PESA’dan şirketin elde ettiği gelir 250 milyon doların üzerinde. Bu rakamın toplam şirket karındaki payının yüzde 18’ine denk geliyor. M-PESA’nın gördüğü fırsat ve ihtiyaçlara baktığımızda yüksek mobil cihaz penetrasyonu, finansal hizmet sektörünün az gelişmişliği ve güvenlik sıkıntısı ön plana çıkıyor.
Fırsatları Akıllıca Kullandı
M-PESA yüksek mobil cihaz penetrasyonunda gördüğü fırsattan yola çıktı. Herkesin kolayca ulaşabildiği mobil cihazları kolay ve anlaşılır bir yapı ile birer finansal hizmet cihazına çevirdi. Bu süreçte finansal sektörü geliştirmesi fırsatını da göz ardı etmeyerek yasal otoritenin desteğini almayı başardı.
Güvenlik sıkıntısı konusunu da özellikle bayi ağı yapısına gerçekleştirdiği önemli yatırımlarda çözüm buldu. Bayi sayısının 66 bin civarında olduğundan bahsetmekteyiz. Çoğu şirket bir kenara, çoğu ülke için inanılmaz bir rakam bu. Tabii bu bayilerin motivasyonunu sağlamak da kolay değil. Bunun için bayinin de kazandığı bir model tasarladı. M-PESA fırsat ve ihtiyaçları iyi analiz edip elindeki mobil gücü, saha gücünü ve fintech gücünü birleştirerek bir başarı hikayesine imza attı.
Avrupa’da Durumlar Nasıl?
Şimdi de Avrupa’ya doğru bir geçiş yapalım. İngiltere’deki Telekom’un fintech projelerini inceleyelim. Öncelikle İngiltere’deki kullanıcı profilini analiz etmekte fayda bulunuyor. İngiltere yüzde 97 ile bankacılık penetrasyonu yüksek olan bir ülke. Aynı zamanda yüksek mobil cihaz penetrasyonu yanı sıra son zamanlarda hızlıca artan yüzde 68’lik bir akıllı telefon penetrasyonuna da sahip. Kısaca finansal hizmetlere kolaylıkla ulaşılan fintech uygulamalarına hazır bir ülke diyebiliriz.
Özellikle akıllı telefon penetrasyonunun oldukça yüksek olması ve hızlıca artması kullanıcıların yeni fintech çözümlerine ilgiyle bakmasını doğuruyor. Bana soracak olursanız bu bir ilgiden çok ihtiyaç haline geldi bile diyebilirim. Ülkedeki temassız ödeme adetlerinden bunu rahatlıkla görebilmekteyiz. İngiltere, bir yılda 320 milyon üzerinden temassız işlem yapılan bir pazar haline gelmişti. Telekom sektörü bu fırsatı görerek fintech çözüm olarak temassız ödeme üzerine odaklandı. Kullanıcıların en çok temassız kullanıma alışık oldukları ve kolaylık ifadesinin tam olarak uyduğu toplu taşıma sektörünü odağına aldı. İngiltere’de O2 ve EE’nin Oyster kart ile yaptığı çalışmaları bu alandaki başarı projeler olarak görebiliriz.
O2 ve EE, teknoloji ve finansal farkındalığı yüksek olan kitlenin hayatını kolaylaştırıcı çözüm sunmak için günlük hayata en çok etki eden ulaşım alanına odaklanarak doğru bir seçim yaptı. Yine İngiltere’de Vodafone temassız ödemedeki bu fırsatı görerek NFC destekli Vodafone wallet uygulamasını hayata geçirdi.
Kıtalar Farklı Başarılar Ortak
2 ayrı coğrafyada Telekom’un 2 ayrı fintech çözümünü gördük. Kitlelerin profili, ihtiyaçları farklı olsa da ortak paydanın mobil cihazların ve mobil cihazlardan dolayı kullanıcılara en yakın etki alanındaki Telekom şirketleri olduğunu gözlemliyoruz. Tabii bunun yeterli olmadığını fırsat ve ihtiyaçların iyi analiz edilip, bazen büyük yatırımlar ile bazen teknoloji takip ederek fintech alanında kendilerinden söz ettirebileceklerini düşünmekteyim. Başarının tek doğrusu olmadığını müşterilerinin ihtiyaçları gören ve onlara en uygun çözümleri sunan bunun için yatırım yapan şirketlerin başarı hikayelerini okuyoruz.
