Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), geçen aralık ayı ve 2016 yılının tamamına ilişkin ihracat rakamları ile 2017 yılı hedeflerini başkent Ankara’da düzenlenen toplantıda açıkladı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin ihracat verilerini paylaştığı toplantıya, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de katılarak 2016 yılına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın dün açıkladığı verilere göre Türkiye’nin aralık ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 9,3 artarak 12 milyar 817 milyon dolar oldu. İhracat aralık ayında kilogram bazında yüzde 4,7 artış gösterirken, yıllık bazda yüzde 4,1 artış kaydetti. Türkiye’nin 2016 yılı ihracatı ise bir önceki seneye kıyasla yüzde 0,8 gerileyerek 142 milyar 610 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Otomotiv lider sektör, AB en fazla ihracat yapılan bölge
TİM verilerine göre sektör bazında aralık ayında en fazla ihracatı 2 milyar 348 milyon dolarla otomotiv sektörü gerçekleştirdi. Bu sektörü 1 milyar 339 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ile 1 milyar 282 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti.

Ülke gruplarına göre ihracatta aralık ayında ilk sırada yüzde 45,5 pay ve 5 milyar 619 milyon dolar ile Avrupa Birliği, ikinci sırada yüzde 21,1 pay ve 2 milyar 599 milyon dolar ile Orta Doğu ülkeleri yer aldı. Bunları yüzde 8,5 pay ile Afrika ve yüzde 6,6 pay ile Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri izledi.

Almanya, ABD ve Irak’a ihracat arttı, Rusya’da en düşük kayıp oldu
Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ilk beş ülke; Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Almanya’ya ihracat yüzde 3,7, Irak’a yüzde 59, İtalya’ya yüzde 12, ABD’ye yüzde 8,7 artarken, İngiltere’ye yüzde 2,8 geriledi. Aralık ayında Birleşik Arap Emirlikleri’ne ihracat yüzde 77, Irak’a yüzde 59, Bulgaristan’a yüzde 44 artış gösterdi. Bunların yanında Rusya’ya ihracatta yüzde 13 ile bu yılın en düşük kaybı yaşandı.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracat rakamlarını açıkladığı konuşmasına yılbaşında İstanbul Ortaköy’de yaşanan terör saldırısını bir kez daha kınayarak başladı ve “Dünyadaki bütün ülkelerde yaşanan bu tür saldırılara karşı üzerimize düşen görev; soğukkanlılığımızı korumak ve birbirimize daha fazla kenetlenmek. Terörün kaynağının kurutulması için Hükümetimizle birlikte elimizden geleni yapmaya hazırız. Bu saldırıda hayatını kaybeden vatandaşlarımıza ve yabancı misafirlerimize Allahtan rahmet, yaralılarımıza ise acil şifalar diliyorum” dedi.

İhracat rakamlarını değerlendiren Büyükekşi, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın dün açıkladığı ve altın ihracatı dahil edilen verilere göre aralık ayı ihracatının bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 9,3’lük artışla 12 milyar 817 milyon dolar olduğunu söyledi. Büyükekşi, TİM verilerine göre ise mücevher dışındaki altın ihracatı hariç tutularak yapılan hesaplamalarda ise aralık ayı ihracatının yüzde 7,4 artarak 12 milyar 346 milyon dolar olduğunu vurguladı.

Kayıplar olmasaydı ihracat 150,8 milyar dolar olacaktı
Türkiye ihracat fiyatlarının geçen yıl petrol ve emtia fiyatlarının düşük seyretmesiyle gerilediğini, 2015’te 1,44 dolar olan kg başı ihracatın 2016’da 1,37 dolara indiğini dile getiren Büyükekşi, “Bu gerilemeden kaynaklı ihracat kaybı geçen yıl 3,5 milyar dolar oldu. Rusya ile krizin yanı sıra Irak, Suriye ve Libya’da yaşanan çatışmalar da ihracatı düşürdü. Bu ülkelere ihracat toplamda 3,7 milyar dolar düştü. Ayrıca TL ve Sterlin para birimlerinin Dolara karşı değer kaybetmesi de yaptığımız ticaretin dolar karşılığının azalmasına sebep oldu. 2016’da parite kaynaklı toplam kaybımız 1,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Tüm bu etkileri topladığımızda 8,7 milyar dolar ediyor. Bütün bunlar olmasaydı 2016 yılı ihracatımız yüzde 5 artışla 150,8 milyar dolar olacaktı. Bir de yıl içinde yaşanan terör olayları, 15 Temmuz hain darbe girişimi gibi ölçülemeyen kayıplarımız var. Bütün bu olanlara rağmen ihracattaki azalmayı başarısızlık olarak değerlendirmek haksızlık olur. Çünkü en güçlü ekonomilerde bizden daha büyük kayıplar yaşandı. Örneğin 2016’nın ilk 10 ayında Rusya’nın ihracatı yüzde 22, İngiltere’nin yüzde 12,4 daraldı” şeklinde konuştu.

Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı pay rekor kırdı
Büyükekşi, bununla birlikte Türkiye ihracatının dünya ticaretinden aldığı payın rekor kırdığını belirterek “Gururla söyleyebiliriz ki ihracatımızın dünya ticaretinden aldığı pay, 2015 yılında yüzde 0,87 iken geçen yıl yüzde 0,89’a çıkarak rekor kırdı. En önemli ticari partnerimiz olan AB’nin ithalatındaki payımız yüzde 1,28’e ulaşarak yine rekor kırdı. 2015 yılında bu pay yüzde 1,21 idi. Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’nin ithalatından aldığımız pay 2015’te yüzde 0,28 iken geçen yıl yüzde 0,29’a yükseldi” dedi.

Büyükekşi, geçen yılın gerek küresel ticaret gerekse Türkiye ihracatı açısından da oldukça zor geçtiğine değinerek DTÖ verilerine göre 2016’da küresel ticaretin miktar bazında 2009 yılı hariç son 15 yılın en düşük büyümesini kaydettiğini söyledi. Büyükekşi, dolar bazında 2016’nın ilk 10 ayında küresel ticaretin yüzde 4 daraldığını, yıl sonunda ise dünya ticaret hacminin 16 trilyon dolar olmasının beklendiğini dile getirdi.

“Bu yıl OVP hedefini geride bırakacağız”
Bu yılı ihracatta atılım yılı ilan ettiklerini vurgulayan Büyükekşi, 2017 yılı sonunda ihracatın 155 milyar dolara yükseleceğini öngördüklerini söyledi. Mevlana’nın “Biz umudumuzu sadece Allah’a bağlarız. Elimizden geleni yapar, hedeflerimizin gerçekleşmesi için çalışırız.” sözünü rehber edindiklerini dile getiren Büyükekşi, “İnanıyoruz ki Bakanımızın öncülüğünde OVP hedefimiz olan 153,3 milyar doları geride bırakacağız” diye konuştu. Büyükekşi, 2017’yi neden atılım yılı ilan ettiklerine ve ihracatı olumlu etkileyecek gelişmelere ilişkin öngörülerini ise şu şekilde paylaştı:

“2017 yılında petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün son bulması ile ihracat fiyatlarımız tekrar artışa geçecek. Rusya ile yaşadığımız siyasi kriz neticesinde ortaya çıkan ihracat kayıpları azalarak ortadan kalkacak. Çevremizde yer alan petrol ihracatçısı ülkelerin 2017 yılında toparlanacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla bu ülkelere olan ihracatımız artışa geçecek. 2016 yılında Hükümetimiz tarafından açıklanan reform ve destek paketleri 2017’de ihracatımıza hız katacak.”

“Türkiye’nin ihracatta kural koyan ülke olması için çalışıyoruz”
Büyükekşi, Türkiye’nin Ar-Ge, inovasyon, marka ve tasarıma yatırım yaparak kural koyan bir ülke olmasını istediklerini ve ihracatı orta-ileri ve ileri teknoloji içeren bir yapıya kavuşturmak için TİM olarak var gücüyle çalıştıklarını vurgulayarak şunları söyledi:

“Geçen yıl İzmir, Ankara, Adana ve İstanbul’da İnovasyon Haftası etkinlikleri düzenledik. Cumhurbaşkanımız ve Bakanlarımızın teşrif ettikleri bu etkinliklere 90 binin üzerinde kişi katıldı. Türkiye’nin ilk inovasyon geliştirme programı olan İnovaLİG’in üçüncüsünü gerçekleştirdik. İlk defa Tasarım Haftası’nı düzenleyerek yaklaşık 25 bin tasarım tutkununu ağırladık. En kısa zamanda 500 Ar-Ge Merkezi 500 Tasarım Merkezi açma sözümüzü gerçekleştireceğiz. Geçen yılbaşında 4 olan TİM-TEB Girişim Evleri sayısı yıl sonunda 9’a yükseldi. Konya, Bursa, Trabzon, Edirne ve Mersin’de Girişim Evleri açtık. Yine ilk defa İhracat Zirvesi’ni gerçekleştirdik ve sorunlarımızı Başbakanımıza ve Bakanlarımıza doğrudan ilettik. En çok hizmet ihracatı gerçekleştiren 500 firmamızın ödül törenini Başbakanımız ve Bakanlarımızın teşrifleriyle gerçekleştirdik. Ayrıca 720 Türk firmasının katılımıyla 30 farklı ülkeye ticaret heyeti düzenledik ve 5 bin 250 iş görüşmesi yaptık. İmaj kampanyası kapsamında da 11 ülkeye ziyaret gerçekleştirdik.”