Blockchain & Kripto Para Eğitmeni

Devrim Danyal

 

Blockchain & Kripto Para Eğitmeni Devrim Danyal, Fintechtime okurları için kaleme aldı “184 Milyar Bitcoin Olması Mümkün mü ? Hani 21 Milyonda Anlaşmamış mıydık :)”. 

Daha önceki denemelere rağmen, kripto para kavramını Dünya ile tanıştıran ve iyisiyle kötüsüyle birçok fikre yönelik bir çok altcoin’in (alternatif coin) hayatımıza girmesine öncülük eden Bitcoin’den bahsediyorum. Belki duydunuz, belki ilk kez, şu an, bu kelimeyi okuyorsunuz, belki de irili ufaklı sahiplik deneyiminiz olmuş olabilir. Hepimiz bir kenarından tutuyor, kimimiz alıp satıyor, kimimiz hodl ediyor kimimiz de teknolojisine hayran kalıp her şey esas önemli olan blockhain diyoruz 🙂

Bugün ise sizi, belki de “hadi canım” dedirtecek bir güne götürmek istiyorum.

Öncelikle ilk Kripto para olarak hayatımıza giren Bitcoin için bazı temel bilgilerimizi tekrar edelim mi ?

Ortaya atan; Satoshi Nakamoto
Temel Taşı; Blockchain
Bitcoin.org Tescil Tarihi; 18 Ağustos 2008
İlk Makale Tarihi; 31 Ekim 2008
Genesis Blok Başlangıç; 03 Ocak 2009
İlk Blok Ödülü; 50 BTC
İlk Blok Mesajı; The Times 03/Ocak/2009 Şansölye Bankalar için İkinci Kurtarma Paketinin Eşiğinde
İlk Transfer Tarihi; 12 Ocak 2012
İlk Transfer Yapılan; Hal Finney
İlk Transfer Miktarı; 10 BTC
İlk Fiziksel Alış Satış; Pizza
İlk Fiziksel Satış Bedeli; 10.000 BTC
Arz Döngüsü; 10 Dakika
Yarılanma Süresi; 4 sene
Son Üretim Tarihi; 2140
Toplam Arz Miktarı; 21 Milyon

İşte tam da bu bağlamda tüm dengeleri bozan, yok canım olmaz herhalde diyebileceğimiz bir gelişme yaşanıyor Bitcoin tarihçesinde… Hem de fikrin ortaya atılmasının üstünden henüz 18 ay geçmişken : )

Bildiğiniz gibi (ya da şu an öğrendiğiniz gibi : )) Bitcoin’in toplam arzı 21 milyonla sınırlıdır. Başka bir deyişle ve basit bir hesapla ortalama her 10 dakikada bir Bitcoin arzı, yarılanma (halving) sayesinde 2140 senesinde sona erecekse o zaman 21 Milyon adet üretilmelidir. Hesap çok mu basit oldu 😉 O zaman kısa denklemi şuraya bırakalım;

İlk Seneye bakacak olursak ortalama;
10 Dakikada bir 50 BTC arz
60 Dakikada 300 BTC
24 Saatte 7200 BTC
30 Günde 216.000 BTC
İlk Senede 2.625.000 BTC
Her 4 senede bir 25, 12.5, 6.25, 3.125 şeklinde yarılanma sonucu arzın tamamlanma süresi bize 2140 senesini gösteriyor.

Denklem gibi denklem isteyenlere de şu şekilde istediklerini verelim;
Saatte 6 Blok x Günde 24 Saat x Senede 365 gün x 4 yılda bir yarılanma = ortalama 210.000 dersek
Arz miktarı 50 + 25 + 12.5 + 6.25 + 3.125 + … = Toplamda 100 kabul eder ve ikiliyi çarparsak
210.000 x 100 = 21.000.000 = 21 Milyon sonucuna ulaşırız.

Sadece 21 milyon Bitcoin olacak demişti Satoshi. Çok uzakta değiliz bu rakama, yaklaşık 18,5 milyon Bitcoin dolaşımda. Yakın dediysek de tamamlanması için 120 yıl daha var. Kısacası hiç birimiz sonunu görecek kadar yaşayamayacağız. (şimdilik diyelim :))

Ayrıca toplamda da zaten yarılanmalardan dolayı hiçbir zaman 21 Milyona ulaşamayacak ama o konuyu şimdilik başka yazıya bırakalım ve hikayemize devam edelim…

Buraya kadar sıkılmadan gelebilenlerdenseniz tebrikler… Peki başta yapılan bu hesap gün gelip çarşıya uymayabilir mi ?

Esasında 3 Ocakta Genesis Blok oluşturulmasının ardından 12 Ocakta ilk transfer ardından 18 ay geçiyor ve her şey planlandığı gibi yolunda gidiyordu… Ta ki takvimler 6 Ağustos 2010 tarihini gösterene kadar. O gün Bitcoin protokolünde büyük bir güvenlik açığı tespit edildi. Kullanıcılar arasında gerçekleştirilen İşlemler, işlem günlüğüne veya blok zincirine dahil edilmeden önce düzgün bir şekilde doğrulanamadı, bu açık da kullanıcıların bitcoin’in ekonomik kısıtlamalarını atlamasına ve sınırsız sayıda bitcoin oluşturmasına izin verdi. Bir bilgisayar korsanı 15 Ağustos’ta ilgili güvenlik açığından yararlanarak 184 milyar Bitcoin’i üretmeyi başardı. Temeline baktığımızda; o anki kurgu, izin verilen boyutu aşacak kadar büyük işlemleri hesaba katmıyordu. Açıkçası, Bitcoin bugün olduğu gibi kripto para birimi çok güçlü geçmişe sahip değildi; Birçok yeni teknoloji gibi, büyüme ağrıları yaşadı, bunlardan biri de birkaç işlemde milyarlarca Bitcoin üreten işte bu hataydı.

Bu olağandışı işlem 1,5 saat içinde fark edildi ve düzeltme yaması yaklaşık dört saat içinde kullanıma sunuldu ve ağın “doğru” sürümü, kötü amaçlı işlemin ilk kaydedilmesinden yaklaşık beş saat sonra tüm süreci yoluna koymuş oldu.

Peki neydi bu hata ve nasıl gerçekleşmişti ?

Değer Aşımı Olayı / Taşma Hatası

184,467,440,737,09551616 Bitcoin’i üreten blok olan 74.638’nci bloğu incelersek ve her biri 92 milyar (spesifik olmak gerekirse 92,233,720,368.54277039) Bitcoin alan iki adresi görebiliriz;

Bitcoin’deki hatalı işlemin yer aldığı 74.638 bloktaki bu anormal durum, Bitcoin geliştiricilerinden Jeff Garzik tarafından Bitcoin Talk forumunda hızla fark edildi… O günlere gitmek isteyen meraklılar için forum adresi; https://bitcointalk.org/index.php?topic=822.0

Soruna “taşma hatası” adı verildi; Çıktılar toplandığında taşacak kadar büyükse Bitcoin işlemlerini kontrol etme kodu çalışmıyordu; https://nvd.nist.gov/vuln/detail/CVE-2010-5139

“Değer aşımı olayına” neden olan hata çok hızlı bir şekilde düzeltildi; https://en.bitcoin.it/wiki/Value_overflow_incident

Bitcoin blokzincirinin hatalı bloğun öncesine sıfırlayan ve çıktı değeri taşma işlemlerini reddetmek için kod içeren bir “soft fork “un kullanıma sunulması sadece beş saat sürdü.

Soft Fork (Yumuşak Çatallanma), bir blokzincir güncellemesidir. Bitcoin topluluğu , 184 milyar Bitcoin çıkarılmadan önce blokzincirinin durumunu çatalladığından , bu, daha önce geçerli olan bazı blokların geçersiz bloklara dönüştürüldüğü, blok zincirinden kaldırıldığı ve daha önceki bir duruma geri yüklendiği anlamına geliyor.

Çatal, hatalı bloktan sonra üretilen bloklara kaydedilen tüm işlemleri ve madenciliği sildi. Ayrıca 184 milyar dinlenmiş Bitcoin’i de elden çıkardı. Güncelleme, Bitcoin yama 0.3.10 , Bitcoin’in sahte yaratıcısı Satoshi Nakamoto’nun kendisi (veya kendisi) tarafından uygulandı; https://bitcointalk.org/index.php?topic=827.0

Yamanın hızlı bir şekilde uygulanması, Bitcoin’in uygulanabilir bir kripto para birimi olarak kalmasında hayati öneme sahipti. Bu süreç o kritik bir dönüm noktasıydı.

Bu bir nevi teknik anlamdaki manipülasyon süreci ve ardından çözüm olarak getirilen sonraki soft fork, Bitcoin’in fiyatını düşürmedi. Hatta Bitcoin aslında 2010’da bir artış yaşadı; yama günü ile yıl sonu arasında fiyatı 0,07 dolardan 0,30 dolara çıktı.

Bu güne kadar, bu sürecin arkasındaki kişi bilinmemektedir ve blokzincirin anonim doğası nedeniyle onları takip etmenin bir yolu yoktur. Anonim olmasına rağmen, hala blockchain tarihinde önemli bir bilinmeyen ve muhtemelen ilk blockchain hacker’ıdır.

Demem şu ki; acaba O hacker’a ne oldu 🙂