TurkishBank Bilgi Güvenliği Yönetimi Direktörü
Mert Çakar
TurkishBank Bilgi Güvenliği Yönetimi Direktörü Mert Çakar, Fintechtime okurları için kaleme aldı “Sermaye Piyasası İçin Açık Hizmet Platformu”.
Platform olgusunu ve insanların bu olguya çok çabuk adapte olduğunu daha önceki yazılarımda aktarmıştım. Platformların kullanıcılar tarafından yoğun kullanım alışkanlığına kavuşması ile birlikte, hizmet sunanlar tarafında inanılmaz bir dönüşüm yaşanmaya başlandı. Bunun yoğun kullanımlarını pandeminin etkisi ile birlikte birçok noktada görmekle birlikte, insanların kullanım / erişim sayısı göze alındığında e-ticaret ve online market sektörleri özelinde marjinal bir talep oluştuğu gözlenmektedir. Zira insanlar bu sektörler dahilinde daha az zaman harcayarak işlemlerini platformlar üzerinden yapma istekleri, gün geçtikçe kullanım tercihini etkileyecek kadar önemli bir unsur olarak karşımıza çıktığını rahatlıkla dile getirebiliriz.
Finansal sektörler özelinde de son birkaç yıldır artan bu talebin yönetilmesi adına yine daha önceki yazılarımda dile getirmiş olduğum “Açık Bankacılık Hizmetleri” doğrultusunda, sektörel düzenleyiciler tarafından gerekli görülen mevzuat yapısı oluşturularak, bazı ülkelerde hizmet sunumlarının başlatıldığını görüyoruz. Henüz açık bankacılık servisleri kullanılmayan ülkelerde de ülkemizde olduğu gibi yakın zamanda kullanıma başlanacağını söyleyebilirim.
Özellikle son dönemde katılımcı sayısı hızlı şekilde artan sermaye piyasalarında, yatırımcıların farklı aracı kurumlarda bulunan farklı yatırım hesaplarındaki tüm kıymetlerini birlikte görebildiği platformlar gerekecektir. Tam da bu noktada öncül bir davranış ile konuya yaklaşan Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) e-Yatırımcı (Yatırımcı Bilgi Merkezi) uygulamasına değinmeden geçemeyeceğim.
Zira şu aşamada bir gün önceki kapanış verileri ile çalışan “Açık Hizmet Platformu”, sermaye piyasalarında işlem gören menkul kıymetlerin (Pay Senedi, Fon, Tahvil, Bono vb.) tüm yatırım kuruluşlarının dahil olduğu ve portföy enstürümanlarının tümüyle bir arada görüntülenebildiği yatırımcı hizmetleri servisidir.
Bir anlamda açık bankacılığı tartıştığımız bu ortamda MKK tarafından çok değerli çalışmalar ile gerçekleştirilen e-Yatırımcı uygulamasını, barındırdığı hizmetler kapsamında değerlendirildiğinde PSD2 yönergesinde geçen tanımı ile “Hesap Bilgileri Hizmet Sağlayıcısı” sınıfında bir açık yatırımcı uygulaması olarak tanımlayabiliriz. Aslında ilerde eş zamanlı beslenen servis bazlı bir mimariye kavuşturulması temin edilebilirse son kullanıcılar için uçtan uca müthiş bir hizmet modeli sağlanmış olacaktır.
Bu hizmet kanalı ile halihazırda, Portföy & Hesap Bakiyelerine erişilebilmekte, Hesap Hareketleri görüntülenebilmekte, Rehin ve Teminat İşlemleri gerçekleştirilebilmekte ve Ödünç ve Blokaj İşlemleri yapılabilmektedir.
Bunlarla birlikte Genel Hak Kullanım Raporları ve Hak Kullanım Bilgilerine (Genel Kurul, Temettü, Sermaye Değişiklik) erişilebilmekte olup, Yatırımcı Bildirim Servisleri sayesinde hesaplarda gerçekleşen menkul kıymet işlemlerine dair bildirimler (SMS, e-Posta) alınabilmektedir. Rapor Gönderim Servisleri ile tüm yatırım şirketlerinde bulunan hesapları kapsayan, Portföy Hesap Durumu sayesinde sahip olunan kıymetler bir arada görüntülenebilmekte olup, Ekstre Uygulaması sayesinde ise hesaplarda gerçekleşen işlemler izlenebilmektedir.
Özellikle dünyadaki sermaye piyasalarında yatırımcı davranışındaki değişikliklerin konjonktürel etkisi ile hızlı şekilde büyüyen ve ürün çeşitliği artan sermaye piyasalarımızda, en önemli sektör paydaşlarından biri olan Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından oluşturulan “e-Yatırımcı” uygulaması çok önemli bir ihtiyaca cevap olabilecektir. Yalnız böylesine önemli hizmetleri içeren bu uygulamanın önümüzdeki dönemde daha fazla değer görmesi gerektiğini düşünüyorum.
Bankacılık Açık Hizmet Platformu: e-Devlet Kapısı
Bu uygulamadan hareketle, bankacılık sektörü dikeyinde de bilgilendirici ve koruyucu servisler odağında kalınarak bir hizmet kanalı oluşturulabilirse gerçekten önemli katkıları olacağını düşünüyorum. Bir anlamda yine “Hesap Bilgileri Hizmet Sağlayıcısı” olarak bankalarda bulunan hesaplara yine tek bir uygulama üzerinden erişim sağlanarak, bu hesaplar dahilinde bilgi servisleri, hesap hareketleri, ekstre servisleri ve olası dolandırıcılık durumlarında kullanılabilecek blokaj işlemleri servisleri hizmet olarak sunulabilir. Halihazırda BDDK tarafından e-Devlet Kapısı üzerinden hangi bankalarda mevduat / katılım fonu hesabının bulunduğunu gösteren bir hizmet bulunmaktadır. Bu bahsi edilen ve daha nicesi eklenebilecek olan servislerin sunulabileceği bir yapı sağlanabilirse gerçekten çok önemli bir ihtiyacın giderileceğini söyleyebilirim.
Tabi bu noktada Açık Bankacılık Servisleri nezdinde, bankaların ve FinTech’lerin geliştireceği katma değer yaratacak olan servislerin oluşturulması nihai amaç olmakla birlikte, kritik bir takım bilgilendirme ve koruyucu eylem hizmetlerinin e-Devlet Kapısı üzerinden sunumunun ise oldukça önemli olduğunu düşünüyorum. Zira böylelikle birçok noktada gereksiz bürokrasi yaratabilecek ve efektif olmayan birtakım kemikleşmiş sorunların kendiliğinden sorun olmaktan çıkabileceğini düşünüyorum. Örneğin kredi kartlarının çalınması halinde tek tek bankaların çağrı merkezleri aranarak ya da mobil uygulamalarına tek tek girilerek kartların kullanıma kapatılması bu yapı üzerinden hızlı ve güvenli şekilde işleme kapatılabilecektir.
Yine müşteriler hesaplarında gerçekleşen hareketleri tek bir hizmet kanalı üzerinden görebilecek ve olası şüpheli durumlara özgü şekilde önlem alınmasını teminen hesapları üzerine çeşitli şekillerde bloke koyabilecektir.
Özellikle son dönemde verinin artan önemi ile birlikte, müşteri sırrı kapsamındaki kritik bilgilerin bulunabildiği hesap ekstrelerinin müşterinin açık bir talebi olmaksızın e-posta vb. şekillerde müşteriye iletilmesi, kritik finansal verilerin yurt dışına çıkmasına sebep olacağından arzu edilmemektedir. Bu noktada bahsi edilen hizmet kanalı üzerinden bu verilerin toplulaştırılarak iletilmesi müşteriler açısından hem süreci basitleştirecek hem de verilerin yurt içerisinde kalması sağlanabilecektir.
Bu noktada yanlış ifade etmemek adına tekrar ifade etmek gerekirse, daha önceki yazılarımda da detaylıca aktarmış olduğum “Açık Bankacılık Servisleri” ile bu servisler üzerine inşa edilecek değerli ek fonksiyonlar ile zenginleştirilen servislerin sunumunun bankacılık sektörü ile paralel hareket eden FinTech’ler üzerinden verilmesinin daha doğru olacağı ve fakat yukarıdaki paragraflarda örnekleri ile dile getirdiğim birtakım hizmetlerin ise merkezileştirilmiş hizmet noktası olan e-Devlet Kapısı üzerinden sunulmasının da önemli katkılar sağlayabileceğini öngörüyorum.
Yazımın sonuna gelirken, ülkemiz girişimcilik sektörü adına çok önemli olduğunu düşündüğüm için “Yeni Nesil Yatırımcılık: Kitle Fonlaması” başlığı ile bir önceki sayıda kaleme almış olduğum platformların, 01.04.2021 Tarih – 2021/17 Sayılı ve 08.04.2021 Tarih – 2021/19 Sayılı Sermaye Piyasası Kurulu Bültenleri ile paya dayalı kitle fonlaması faaliyetinde bulunmak üzere SPK tarafından yayınlanan listeye dahil edildiklerini sevinerek takip etmiş bulunuyorum. Platformların bu izinler sonrası faaliyete geçerek sektöre hızlı şekilde katkı sunacağını hep birlikte gözlemleyeceğiz. Siz değerli FintechTime okurlarına da önemli bir gelişme olduğu için ayrıca aktarmak istedim.
