Ödeme Sistemleri İnovasyonu Jürisi, sektör genelindeki kıdemli yöneticilerden gelen içgörülerin yer aldığı Ödeme Sistemleri İnovasyonu Mitler ve Gerçekler adlı 2022 yılına ilişkin global raporunu yayımladı.

Hesaptan Hesaba (A2A) ve Şimdi Al Sonra Öde (BNPL) gibi ödeme türlerinin de yer aldığı, inovasyonun odaklandığı kritik alanları ele alan söz konusu rapor, inovasyonu yönlendiren alanların yanında en çok hangi inovasyon alanlarının abartıldığını da inceliyor.

Dünya Bankası, Interswitch ve Global Processing Services tarafından desteklenen 2022 Ödeme Sistemleri Jürisi, 30 farklı pazardan 79 kıdemli yöneticiden oluşuyor. Konuya dair bütüncül ve derinlemesine bir bilgi vermesi adına Jüri, ulusal ödeme sistemleri şirketleri, bankalar, fintech’ler ve ödeme sistemlerine ilişkin politika belirleyicilerin yanı sıra kuruluşundan beri ilk defa kıdemli düzenleyici ve yatırımcıya yer vermiş durumda. Mevcutta çalıştıkları kurumların inovasyon öncelikleri tarafından baskılanmadan, özgürce konuşabilmeleri için tüm Jüri üyelerinin kimlikleri kendi istekleri dışında açıklanmıyor. 2022 raporu, 14 yılı kapsayan serinin 10’uncu parçası.

Raporda öne çıkan bulgular şöyle:

  • Hesaptan hesaba (A2A) yapılan işlemlerin pazar payının önümüzdeki beş yılda katlanarak büyümesi bekleniyor. Fakat sürdürülebilir gelir kanalının olmaması A2A’nın iş modelinin ana unsurlarına dair soru işareti doğuruyor.
  • Her ne kadar kartla yapılan ödemelerin yeri gelişmiş pazarlarda sağlam olsa da A2A gibi alternatif ödeme yöntemleri pazar payını artırdıkça kart ödemelerinde hacim büyütmek zorlaşacak.
  • İnovasyona öncelik vermek adına regülatörlerin ne gibi adımlar atacağına ilişkin, ödeme kuruluşu lisanslarındaki sermaye yeterliliğinin ticari bankalarda istenenden daha düşük tutulması en geçerli yol görülürken, sandbox düzenlemelerin yeterince etkili olmadığı görülüyor.
  • Jüri, Servis Modeli Bankacılığı’nın (BaaS) bir teknoloji mi yoksa iş modeli mi olduğu konusunda ikiye ayrılmış durumda. Yeni nesil platformların liderliği üstlenmesiyle birlikte geleneksel bankaların fayda elde edeceğine dair umutların büyük ölçüde temelsiz olduğu görüldü.
  • Tüketiciler ve işyerlerine büyük kazanımlar sağlayan Şimdi Al Sonra Öde (BNPL) ödeme yöntemi kullanımı kısa ve orta vadede büyüme vadediyor. Ancak hem gelecek düzenlemeler hem de tahsil edilemeyen kredilerin artışıyla birlikte söz konusu hızlı büyümenin sadece kısa süreliğine bir fenomen haline gelmesi olası.
  • Çok sayıda pazarın Merkez Bankaları Dijital Paralarıyla (CBDC) tanışması büyük ihtimal görülüyor. Ancak Jüri, uygulama sürecindeki operasyonel maliyetlere dikkat çekerek CBDC’lere yönelik oluşacak talep ve kullanıcılara sunulacak faydalar konusunda örneklere ihtiyaç duyuyor.
  • Dolandırıcılıkların tespiti dışında ödeme sistemlerindeki verilerden tam anlamıyla fayda sağlanabilmiş değil. Kişisel verilerin kullanımına ilişkin kısıtlayıcı düzenlemeler az sayıdaki global teknoloji devlerine büyük bir boş alan bırakıyor.
  • Her ne kadar ödeme yöntemi olarak mobil, dünya çapında tercih edilse ve gelişmekte olan pazarlarda ivme yakalasa da mobil paranın üstesinden gelmesi gereken ciddi düzenleyici engeller söz konusu.
  • Ödeme sistemleri inovasyonunda Asya öncülüğünü devam ettirirken, Afrika genellikle düşük seviyelerde yatırım almasına rağmen, ABD ve Avrupa’yı geride bırakıyor.
  • Jüri, ödeme sistemleri inovasyonlarında kripto paralar ve BNLP’nin vadettikleri ile gerçekleşenler arasında ciddi farklılıklar olacağını düşünüyor.

 

Küresel Ödeme Sistemleri İnovasyon Jürisi’nin kurucusu ve başkanı John Chaplin “Birçok iyi fikrin ekonomik faaliyetini ölçeklendirmeyi başaramadığı ödeme sistemleri sektöründe ‘Bir Sonraki Büyük Şey’in ne olacağına dair rekabetçi fikirler arasında uzun süredir bir yarış var. BNPL ödeme sistemlerinin geleceğinden CBDC’lerin son kullanıcıya getireceği faydalara kadar 2022 Ödeme Sistemleri Jürisi’nin neredeyse tüm alanlarda ortak bir fikir birliğinde buluşması işin şaşırtıcı kısmı.”

Chaplin sözlerine şöyle devam ediyor: “Küresel ödemeler sistemi sektörünü şekillendiren 79 kıdemli yöneticiden gelen içgörüleri bir arada toplamak inanılmaz derecede faydalıydı. Bu rapora görüşlerini paylaşmaya vakit ayırdıkları için hepsine teşekkür borçluyum. Dünya Bankası, Interswitch ve Global Processing Services’ın destekleri de bizim için çok önemli. Hamilikleri sayesinde kâr amacı gütmeden faaliyet gösteriyor ve ödeme sistemleri sektörü inovasyonunun geleceğine ilgi duyan herkese bu raporu ücretsiz dağıtabiliyoruz.”

Küresel Ödeme Sistemleri İnovasyon Jürisi’nden Burhan Eliaçık ise “Ödeme hizmetlerinin geleceğine dair global ölçekte ışık tutması ve inovasyona yön veren liderlerin görüşlerini ortaya koyması açısından raporu yol gösterici bir rehber olarak görüyor ve katkı sağlamaktan dolayı mutluluk duyuyorum” diye konuşuyor.

Küresel Ödeme Sistemleri İnovasyon Jürisi’nin bir diğer katılımcısı Işık Uman ise “Bu raporun öneminin Ödeme Sistemlerinin -küresel anlamda- yalnızca bugünkü durumunun fotoğrafını çekiyor olması kadar, bu sektöre yeni yatırım yapacak ve hali hazırda yatırım yapmış girişimciler için referans niteliğinde değerlendirilebilecek gelecek öngörülerinde yattığını düşünüyor ve sürecin parçası olmaktan mutluluk duyuyorum” diyor.