Yıldız Ventures Yönetim Kurulu Üyesi Fezal Okur Eskil ile Fintechtime Mart 2023 sayısı için gerçekleştirdiğimiz özel röportaj şimdi yayında.
Girişimcilik ekosistemini desteklemek amacıyla 2019 yılında kurulan Yıldız Ventures, Türk girişimcilik ekosisteminin en büyük yatırımcılarından biri. Kurumsal girişim sermayesi dendiğinde akla ilk gelen Yıldız Ventures’ın 2023 yılı ajandasını ve ekosisteme dair sorularımızı yönelttik.
Yıldız Ventures ve çalışmaları ile okurlarımızı yakınlaştırabilir misiniz? Faaliyet alanlarınızda ve yatırım önceliklerinizi öğrenebilir miyiz?
Yıldız Ventures, 2019 yılında Yahya Ülker tarafından yeni nesil teknoloji odaklı girişimleri ve fikirleri desteklemek, ekosistemin yarattığı farkındalık ve fırsatları görerek gelişimine katkıda bulunmak için kuruldu. CVC tarafında kurumsal girişim sermayesi olarak kurulan Yıldız Ventures ve VC tarafında Gözde Tech Ventures ile girişimcilik ekosistemini destekliyoruz.
CVC kapsamında – topluluğumuzun geleceğini inşa etmek için – Yıldız Holding’in ana iş kolları olan gıda ve perakende başta olmak üzere yenilikçi iş fikirlerini inkübe etmeyi ve onlarla büyümeyi hedefliyoruz. Mevcut işlerimizi her zamankinden farklı veya bambaşka bir şekilde yapmamıza imkân sağlayacak, yenilikçi girişimleri inkübe ediyoruz ve yatırım yapıyoruz. Bizim değer zincirimiz mevcut durumda gıda, tüketici ve perakende teknolojileri. Dijitalde başta e-ticaret olmak üzere bu ekosistemde yer alan tedarik zinciri, finansal teknolojiler, data kullanımı, lojistik gibi çeşitli sektörlere odaklanıyoruz. Gelişimini de yakından takip ettiğimiz için yatırımlarımızı kendi girişimci ruhlarıyla büyütüyoruz. Yıldız Ventures bünyesindeki girişimlerimizin hepsi kurumsal firmalar olmasına rağmen girişimci ruhlarına dört elle sarılan kadrolara sahipler.
VC tarafında ise global ve yerli erken aşama teknoloji VC fonlarına ve sektör odaklı olarak erken aşama büyüme evresindeki girişimlere direk yatırım yapıyoruz. Gözde Tech Ventures ile teknoloji alanında dünyada büyük bir dönüşüm gösteren yeni iş modelleri ve fırsatlarını değerlendiriyoruz.
Yıldız Ventures Hızlandırma Programı 2023 yılında da sürecek mi? Geçmişe dönük yaptığınız çalışmaları, yatırım yaptığınız girişimleri hatırlatabilir misiniz? Programa seçtiğiniz girişimleri nasıl bir takvim ve değişim bekliyor?
2022 yılı boyunca 24 yatırım komitesi düzenledik, yaklaşık 100 girişim ve VC fonunu yatırım komitesine taşıdık. Yıl içinde 4 global VC fonuna ve 2 girişim sermayesi yatırım fonuna yatırım yaptık. Yıldız Ventures ile Earlybird Venture Capital, 500 Emerging Europe, ScaleX, Revo Capital gibi girişim sermayesi yatırım fonları dahil olmak üzere birçok fonu da destekledik. 2022 yılında Gözde Tech Ventures ile yüzde 59’u uluslararası, yüzde 41’i yerel olmak üzere 900’den fazla startup’ı ve 70’ten fazla VC fonunu değerlendirme fırsatı bulduk. VC fonları kapsamında Türkiye ve globalde şu anda 20 VC fonunda sınırlı sorumlu ortak (limited partner) olarak yatırımcıyız. Tüm bunların yanı sıra İTÜ Çekirdek, Koç Üniversitesi KWORKS gibi kuluçka merkezleriyle de çalışmalar yürütüyoruz, girişimlere mentörlük yapıyoruz.
Uzun vadeli hedefimizde ise Gözde Tech Ventures olarak yapacağımız yatırımların Gözde Girişim Sermayesi Ortaklığı’nın toplam varlık değerinin yüzde 10’una ulaşmak. Aynı zamanda 2019 yılından itibaren çeşitli fonlarda yatırımcı olarak bulunuyor ve süreç ilerledikçe varlığımızı geliştiriyoruz. Bu fonlarla da global bir VC ağı oluşturmayı hedefliyoruz; Uzakdoğu’dan Amerika’ya ve Avrupa’ya kadar farklı coğrafyalarda girişimlere yatırım yapıyoruz, çeşitli fikirleri dinliyoruz. Hem CVC hem VC tarafında Holding’in ana iş kollarında kendi işimizi eksiksiz yapmak ve operasyonel mükemmelliği yakalamak için çalışıyoruz.
Gözde Tech Ventures yurt içi ve yurt dışında, teknolojisini kanıtlamış, hızlı büyüme potansiyeline sahip, ölçeklenebilir ve sektör odaklı girişimlerin “erken büyüme aşama” turlarına $500 bin ve $2 milyon dolar arasında direkt yatırım yapıyor.
Kurumsal girişim sermayesi dendiğinde akla ilk siz geliyorsunuz. Bunu nasıl başardınız? Geleceğin yıldız girişimlerini kurmak hedefinizde hangi iş fikirlerine yatırım yapıyorsunuz? Bu alanda ortalama bir yatırım bütçeniz var mı?
Kuluçkalandırdığımız fikirler için finansal desteğin yanı sıra pazarlama, bilgi teknolojileri, veri analitiği, insan kaynağı gibi “platform hizmetleri” desteği sunuyoruz. Girişimler, Yıldız Holding’in kurumsal birikimi, pazar bilgisi, teknoloji olanakları gibi imkânlarından da faydalanabiliyor. Elbette girişimlere iş birlikleri ve “proof of concept” çalışmaları ile de değer katıyoruz, müşterileri oluyoruz. Her iki taraf için de kazan-kazan ilişkisi kurarak değer önerisi ve stratejik bir yatırımcı ile birlikte olma fırsatı sunuyoruz.
Girişimcilere, erken aşamalardan itibaren Yıldız Ventures referansıyla kurumsal firmalarla iş birliği yapma fırsatı sunuyoruz. Bu yolla ürünlerini pilot ölçekte test ederek ürün-pazar uyumu konusunda geri bildirim alabiliyorlar. Dolayısıyla sahadan gerçek veri eşliğinde girişimlerine yön vermeleri kolaylaşıyor. Start-up iş birlikleriyle mevcut işlerimizi teknolojik evrimleşmesini hızlandıracak girişimlerle iş birliği yapıyoruz, çözüm sağlayıcı olmalarından da destek alıyoruz.
Yatırım yapacağımız girişimleri seçerken Yıldız Holding’i geleceğe taşıyacak niteliklere sahip olmalarına dikkat ediyoruz. Finansal yatırım tarafında ise her sektörden girişime açık bir yapımız var. Bizimle birlikte yol almak isteyen girişimlerle ilgili, geniş kapsamlı bir kriter setine göre etraflı bir değerlendirme yaparak yatırım kararları veriyoruz. Yurt içi ve yurt dışında, teknolojisini kanıtlamış, hızlı büyüme potansiyeline sahip, ölçeklenebilir ve sektör agnostik (SaaS, fintech, gaming, Web3 & blockchain, e-ticaret, AI, HRtech gibi) erken büyüme aşamasındaki turlarına direk yatırım yapıyoruz.
Finansal yatırımlar her dönemin yükselen değeri. Başta fintech ve SaaS girişimleri olmak üzere genel izlenimleriniz nedir? VC konusunda nasıl bir takim izleyeceksiniz. Radarınıza girmek isteyen fintech’ler nasıl bir yol izlemeli?
Özellikle bölgesel veya uluslararası açılımını sağlamış veya potansiyeli olan ve bu sebeple sermaye ihtiyacı olan girişimlere yatırım yapmak hedefimiz. Yurtdışında da ölçeklenebilir olması ve uygun pazarlarında çoklanması için yatırım alarak sağlıklı büyümeye devam etmesi önemli. Mevcut konjonktürde, karlılık kavramı da “sürdürülebilir büyüme” ile beraber önemli bir hale geldi ve yatırımcı da sağlıklı bir büyüme ve yurtdışında büyüme hikayesinin gerçekçi ve ayakları yere basan bir planda olmasını bekliyor. Anlamlı, sahiplenilebilir bir değer önerisi geliştirmek, “business traction” yani bir girişimin ilerlemesi ve iş büyüdükçe kazandığı ivmenin olması, “kar yolunun açık olması”, iş ve gelir modelinin geliştirilebilir ve sürdürülebilir olması ve bunu gerekirse pivot ettirmek ve sürekli geliştirmek, doğru ekip, özveri, doğru pazar ve doğru zamanlama önem verdiğimiz kriterler arasında yer almaktadır. Süreç olarak ise aylık veya yatırım sürecinin hızına bağlı olarak periyodik olarak yatırım komitemizde girişimleri değerlendirmekteyiz.
Yıldız Ventures Yönetim Kurulu Üyesi Fezal Okur Eskil, “Yurt içi ve yurt dışında, teknolojisini kanıtlamış, hızlı büyüme potansiyeline sahip, ölçeklenebilir ve sektör agnostik (SaaS, fintech, gaming, Web3 & blockchain, e-ticaret, AI, HRtech gibi) erken büyüme aşamasındaki turlarına direk yatırım yapıyoruz.“
Ülkemizin değerlerinden olan Yıldız Holding’in bir parçasısınız. Kadın liderliğinin teşvik edilmesini amaçlayan Yıldız Holding Kadın Platformu çalışmaları konusunda da bilgi alabilir miyiz? Hedefleriniz doğrultusunda nasıl bir katkı sundunuz, kaç kadın çalışanın, kadın girişiminin kariyerinde engelleri kaldırdınız? Benzer bir yolda ilerleyen ve bu kültürü yaymak isteyen holding veya şirketlere neler önerirsiniz?
Yıldız Holding Kadın Platformu; Yıldız Holding ve şirketleri olarak küresel ölçekte sürdürülebilir bir geleceğin, kadınların başta iş dünyası olmak üzere yaşamın her alanına etkin katılımıyla mümkün olacağı inancımızdan yola çıkarak kadınların iş yaşamına eşit ve etkin katılımını sağlamaya yönelik oluşturulmuş bir platform ve bu noktada hem kurum içinde, ülkemizdeki kadın platformlarında ve global ölçekte yaptığımız birçok çalışma mevcut. En önemli adımımız olarak; Birleşmiş Milletler tarafından kurulan ve UN Women’ın yürütücülüğünü üstlendiği, dünya genelinde kadın girişimciler için elverişli ekosistemler yaratmayı amaçlayan çok paydaşlı “Women’s Entrepreneurship Accelerator” (WEA) girişimine dahil olduk. Söz konusu iş birliği çerçevesinde Yıldız Holding şirketleri UN Women desteğiyle kadın girişimciliğini teşvik eden örnek uygulamalara hız verecek. Diğer yandan UN Women ve Yıldız Holding, Cinsiyete Duyarlı Tedarik ve Yatırım (GRPI) Programı’nın hedeflenen ülkelerde yayılması için iş birliği yapacak.
Ayrıca Arya Kadın Yatırım Platformu’nun Beyond The Billion iş birliğiyle başlattığı “Türkiye ve Komşu Ülkelerde Kadın Girişimcilere 100 Milyon Dolar” kampanyasının ilk destekçilerinden biri olduk ve 2022 yılında kadın kurucu ve kadın ortak kuruculu girişimlere yatırılan toplam sermaye, 29 girişim ile yaklaşık 1,2 milyon dolara ulaştı. Bugüne kadar Yıldız Ventures’ın doğrudan veya dolaylı olarak kadın liderliğindeki ve kadın ortaklı girişimlere yaptığı toplam yatırım tutarı ise 53 girişimle 4,3 milyon dolara ulaşmış durumda.
2023 ajandanızda neler var? Hangi sektör ve dikeylere yatırım yapacaksınız? Girişim ve yatırım ekosistemini nasıl bir yıl bekliyor?
Önümüzdeki dönemde de mevcut yatırımlarımızı desteklemeye devam edip büyümelerine ivme kazandıracağız. Beraberinde başta gıda, perakende ve teknoloji alanlarında olmak üzere gelişmeleri izlemeyi sürdüreceğiz. Ek olarak Kurumsal Girişim Sermayesi’nde mevcut işlerimizin dijitalleşmesi ve dönüştürülmesi için data, dijital, süreçlerin otomasyonu (HR, satın alma, lojistik, fintech) gibi online ya da offline gözetmeksizin kanal bağımsız olarak baktığımız alanlar var. Uzun vadede stratejik ve operasyonel değer yaratacağımız şirketler ana odağımızda. Tüketici odaklı bir grup olmamız ve bu alanda dijitalleşme ve yenilikçi alanlarda müşterinin ne istediğini ve ona en doğru şekilde ulaşmamızı hızlandıracak çözüm ve sektörlere odaklanıyoruz.
Girişim ve yatırım ekosistemine yerel ve global olarak baktığımızda; Türkiye’nin demografik yapısındaki avantajlı konumu nedeniyle tüketiciye değen e-ticaret ve çözümleri büyümeye devam edeceğini düşünüyorum. Bunun yanında gaming ve fintech hala popüler ve yatırım almaya devam sektörler. Global’de ise fintech ve SaaS şirketleri yanı sıra web3 infrastructure çözümleri ve aynı zamanda TR ve global de şirketlerin net zero hedefleri ile birlikte Sürdürülebilirlik (özellikle şirketlerin 2025 net sıfır hedefleri kapsamında) – plastik, atık yönetimi, gıda israfı önleme, alternatif gıda, tarımsal teknolojiler de ön plana çıkmaya ve yatırım almaya devam ediyor.
