TCMB, Kartlı Harcama Tercihlerine İlişkin Analizini Yayımladı: Nakit Yerine Kart Kullanımı Artıyor!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan “Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler” başlıklı analiz, dijital kanalların yaygınlaşması ve enflasyonun etkisiyle nakit yerine banka ve bireysel kredi kartı (BKK) kullanımının hızla arttığını ortaya koyuyor. Merkezin Güncesi blogunda yayımlanan bu analiz, ödeme alışkanlıklarındaki değişimlerin tüketici davranışlarına yansımasına dair önemli veriler sunuyor.
Kart Kullanımı Artıyor, Nakit Taşımanın Maliyeti Yükseliyor
TCMB’nin analizine göre, dijital ödeme kanallarının yaygınlaşması ve enflasyonla birlikte nakit taşımanın maliyetinin artması, tüketicilerin kartlı ödeme sistemlerine yönelmesine neden oluyor. Kartların sunduğu nakit avans ve vadeli ödeme imkanları da bu tercihleri destekleyen önemli faktörler arasında yer alıyor. Analizde şu ifadelere yer verildi: “Dijital kanalların yaygınlaşması ve yüksek enflasyonla birlikte nakit taşıma maliyetinin artması banka ve bireysel kredi kartlarının kullanımını artırıyor. Kartlı harcama bakiyesi nominal ve reel bazda belirgin bir şekilde yükseliyor.”
Kartlı Harcama Büyüklüğü 12,8 Trilyon TL’ye Ulaştı
Türkiye’de yaklaşık 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı ve 125 milyon kredi kartı olduğu belirtilen analizde, 2021 yıl sonundan 2023 yılının üçüncü çeyreğine kadar faiz oranlarının enflasyonun gerisinde kalmasının, kredi kartı bakiyelerindeki hızlı artışta önemli bir etken olduğuna vurgu yapıldı. Kartlı harcamaların toplam hacminin 12,8 trilyon Türk lirasına ulaştığı belirtilirken, kredi kartları ile yapılan harcamaların büyük oranda taksitsiz ödeme yöntemiyle gerçekleştiği ifade edildi.
Kredi Kartı ile Yapılan Harcamalar 10 Milyar İşlem Adedine Yaklaştı
Kovid-19 salgını sonrası dönemde kredi kartı ile yapılan işlem adedinin önemli ölçüde arttığına işaret edilen analizde, bu artışın özellikle temassız ödeme yöntemlerinin yaygınlaşması ile desteklendiği belirtildi. 2015 yılında ayda yalnızca 2 milyon olan temassız ödeme işlem adedi, 2024 yılı itibarıyla 1 milyarın üzerine çıkmış durumda. Bu da ödeme sistemlerinde teknolojik altyapının ne denli hızlı geliştiğinin bir göstergesi olarak öne çıkıyor.
Nakit Kullanımından Kartlı Ödemeye Geçiş Hızlanıyor
TCMB’nin analizine göre, hane halkı tüketim harcamalarında kart kullanımı giderek artıyor. Bireysel kredi kartlarıyla yapılan harcamaların payı yüzde 34’e, banka kartlarıyla yapılan harcamaların payı ise yüzde 10’un üzerine çıkmış durumda. Bu veriler, bireylerin nakit yerine kart kullanımına olan eğilimlerinin daha da arttığını gösteriyor.
Kredi Kartı Kullanımı Borçlanma Amacıyla Değil
Analizde dikkat çeken bir diğer nokta, kredi kartı kullanımının büyük ölçüde borçlanma amacı taşımadığı yönünde. Kredi kartı ile yapılan harcamaların yüzde 75’inin taksitsiz ödeme ile gerçekleştiği ve nakit avans kullanımının düşük bir paya sahip olduğu ifade ediliyor. Bu durum, kredi kartı kullanımındaki artışın, borçlanma ihtiyaçlarından çok harcama davranışındaki değişimlerle açıklanabileceğini gösteriyor.
