Yaşar Factoring Bilgi Güvenliği Yönetimi Direktörü

Mert Çakar

 

Yaşar Factoring Bilgi Güvenliği Yönetimi Direktörü Mert Çakar, Fintechtime okurları için kaleme aldı, “Dijital Dönüşüm Yetmez Oldu, Finansal Servisleri Şimdi Yeniden Kurgulama Zamanı”.

Dünyamızda son birkaç yılda art arda meydana gelen majör olaylar sonrasında hepimiz; fiziksel, ekonomik, sosyo-kültürel ve en önemlisi teknolojik çevrelerimizde yaşanan marjinal değişikliklerin akabinde, anormal seviyede bir hizalanma / adaptasyon sürecinden geçiyoruz.

Dönüşüm kelimesinin bile hafif kalacağı bu akış ile birlikte, günün saatlerinin hiçbirimize yetmediğini hissediyoruz. Geçtiğimiz yılın değerlendirmesini yaptığımız bu yazımızda, son zamanlarda konuştuğum tüm teknoloji yöneticilerindeki ifadelerinden, bir başka deyişle ortak akıldan esinlenerek önümüzdeki yılın mottosunu belirlemeye çalıştım. İşte bu ifade önümüzdeki dönemin bence en baskın özeti olacaktır. “Hamdım, piştim, yandım.” Mevlana Celaleddin Rumi’nin bu sözünü ve üzerine finansal teknolojiler özelinde anlamlandırmaya çalışacağım.

Gerçekten arkamıza yaslanıp düşündüğümüzde, son birkaç yıla inanılmaz bir zaman tünelini sığdırdığımızı hayretler içerisinde görüyoruz aslında. Ve bu süreci yaşarken de bir o kadar yorulduğumuzu ve artık karmaşık olup, gerekenden fazla zamanımıza mal olan şeyleri kullanmak istemediğimizi fark ediyoruz. Tabi bunların başında yoğun teknoloji kullanıcıları olan bizler, artık daha efektif, daha yalın ve daha amacına uygun hizmetler kullanmak istiyoruz aslında.

Öyle ki, yine önümüzdeki dönemde günlük hayatımıza iyiden iyiye girecek olan insansız otonom araçlar finansal teknoloji sathında bence en güzel örnek olabilir. Zira kullanmakta olduğumuz araçların ilk önceleri, kullanılması ve konfor yaratması adına birçok fonksiyon ile zenginleştirildiğini, akabinde müşterilerin geri bildirimleri doğrultusunda tasarımlarında major şekilde sadeleştirilmelere gidildiğini ve son olarak aracın sürücü müdahalesi gerektirmeyen şekilde otonom olarak talep edilen asıl ihtiyaç olan “bir yerden bir yere seyahat” sürecini basitleştirip insanlara zaman tasarrufu yarattığını gözlemledik.

Otomotiv sektörü özelinde Mevlana’nın müthiş sözünün sanki günümüzde tekrar vücut buluşuna şahitlik ettiğimizi görüyoruz bir anlamda…

İşte finansal teknoloji kapsamında da bence artık insanların tam olarak istediği konfor da bu. Zira yazılarımın tümünde hashtag olarak kullanmakta olduğum, “uygulanabilir teknoloji” olarak ta telaffuz edebileceğimiz hizmet sunum olgunluğunu yakalamamız artık bir tercih değil, zorunluluk gibi. Bu konforun da ancak sadeleşerek ve kullanıcılara zaman kazandıracak hizmet sunumları ile olabileceği kuşkusuz.

Şimdi 2021 yılında yaşadığımız önemli hususlara ve 2022 yılında beklediğimiz gelişmelere bir göz atalım dilerseniz. Zira daha somut ifadelerin olması sayesinde, beklentilere ve yönlendirmelere bu eksende devam etmek daha manalı olacaktır.

 

Kısa Kısa, 2021 Nasıl Geçti? 2022’de Neler Bekleniyor?

PSD2 Uyum Düzenlemeleri ve FinTech’lerin Yeniden Tanımlanması

Yazı alanını ve siz değerli okurların zamanını düşünerek tek tek saymak anlamsız olsa da beklentilerin çok büyük bir bölümünü karşılayan finansal piyasalar üzerine yapılan düzenlemelerde inanılmaz yoğun bir trafik yaşandığına şahitlik ettik. Zira finansal teknoloji ekosisteminin tümü tarafından ısrarla beklenen ve bir anlamda Avrupa Birliği Ödeme Hizmetleri Direktifi 2 (kısaca PSD 2) düzenlemesi ile hizalanmayı/uyumlu hale gelmeyi amaçlayan bu düzenlemeler (İkincil Düzenlemeler) ile bu anlamda önemli bir eşik atlandığını söylemek sanıyorum doğru olacaktır. Tabi diğer düzenlemeler ile birlikte önümüzdeki dönem;

  • Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik
  • Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ

teknik ve operasyonel gereklilikleri için alt düzenlemeler çıkacağını ifade etmekte yarar var.

Bu noktada, konuya ilgi duyanları Rekabet Kurumu tarafından 2021 Aralık ayı başında yayımlanan “Ödeme Hizmetlerindeki Finansal Teknolojilere Yönelik İnceleme Raporu” mutlaka incelemesini tavsiye ediyorum.

 

Dijital Bankacılık Lisans Çalışmaları ve Servis Modeli Bankacılığı

BDDK tarafından 19.08.2021 tarihinde görüşe açılan “Dijital Bankaların Faaliyet Esasları İle Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik Taslağı”, bence son dönemin en önemli düzenlemesi olacaktır. Zira, bu Yönetmelik ile birlikte aşağıda paylaştığım üzere, fiziksel hizmet lokasyonu olmayan dijital banka olma imkânı tanırken, servis modeli bankacılığının da mevzuat ekseninde kabulü sağlanmış olacaktır.

Ekonomi Reformları Eylem Planı’nda bulunan 3.4.c. maddesi dahilinde yeni nesil bankaların kurulabilmesi adına 31.12.2021 tarihine kadar BDDK tarafından “İdari Düzenleme” yapılacağı ifade edildiğinden hareketle, ilgili düzenlemenin yılın sonuna geldiğimiz bu günlerde tamamlanması beklenmektedir. Bu düzenleme belki de önümüzdeki dönemde finans piyasasını tümüyle değiştirecek yıkıcı bir etki yaratacaktır. Zira bu düzenlemeyle birlikte, bankacılık sektörüne nispeten farklı sektörlerden önemli kurumların ve çeşitli Avrupa ülkelerinde dijital bankacılık lisansı dahilinde hizmet veren önemli oyuncuların girmesi ve hizmet modellerinde önemli farklılıklar yaratmasını bekliyorum.

Ülkemizde mevcut durumda benzer finansal süreçler dahilinde kısıtlı hizmet vermekte olan “Elektronik Para Kuruluşları” (belirli büyüklüğe ulaşmış FinTech girişimleri olarak nitelendirebiliriz) ile oldukça büyük sermayeye ve dağıtım kanalına sahip “Telekom Operatörlerinin” ve yüksek sayıda şubeleri bulunan “Perakende Devlerinin” sektöre yeni oyuncular olarak gireceğini öngörüyorum.

 

Girişimcilik Ekosistemi Şampiyonlar Ligine Göz Kırptı : Unicorn  Decacorn Dönüşümü

Ülkemizde bulunan teknoloji odaklı girişim şirketlerimizin globalde rekabet edecek hizmet/teknoloji düzeyine çıkarak, Unicorn ve Decacorn’a dönüşme serüvenlerine şahit olduk. Öyleki, bu serüvenin kahramanları için muhtemelen çok zorlu ve fakat bir o kadar da keyifli geçen bir yolculuktu bu. Tabi bu zorlu serüvenler sayesinde, büyük olarak nitelendireceğimiz uluslararası yatırımcıların ilgisini ülkemize çekilmiş olup, bundan sonraki bu yolda ilerleyen girişimcilerimizi cesaretlendirecektir. Hem aldığımız duyumlar hem de piyasanın gelişimi düşünüldüğünde 2022’de yeni unicorn’ların ve hatta bir decacorn ile yatırım turlarının devam edeceğini öngörüyorum.

 

Kitle Fonlaması

Temelleri geçtiğimiz yıllarda atılan bir önemli gelişme olduğunu düşündüğüm ve ülkemiz girişimcilik ekosistemine çok önemli katkılar vereceğine inandığım “Kitle Fonlaması” 2021’in en güzel çıktılarından biri oldu. Zira düzenlemeleri tamamlanarak faaliyetlerine izin verilen platformlar nezdinde nitelik ve nicelik olarak oldukça başarılı fonlama kampanyalarına bizler de küçük yatırımcılar olarak katılmaktan gurur duyduk. Sanıyorum 2022 bu sektörün inanılmaz artan bir gelişimine sahne olacaktır. Zaman zaman tarafıma bu kampanyalara nasıl yatırım yapabileceğini soranlardan edindiğim hissiyatı göz önüne aldığımızda bu platformların biraz göz önüne çıkmaya ihtiyaçları olduğunun altını çizmeliyim.

 

Finansal Uygulamalarda Sadeleşme

Finansal ekosistemde sadeleşme çalışmalarına tanık olacağımız bir yılın bizleri beklediğini söyleyebilirim. Özellikle benzer yapılar dahilinde farklı sektörlerde hizmet veren grup iştiraklerinin farklı uygulamalar kullanımı müşterileri zorlamaya başladığı için, kendi içlerinde konsolidasyonu sağlayan “SuperApp” olarak ta anlandırabileceğimiz “Platformlara” dönüşecekleri bir yıl yaşayacağımızı düşünüyorum.

 

Stablecoin : Yeni Ödeme Aracı

Nerdeyse dünyadaki tüm Merkez Bankalarının yavaş yavaş dile getirmeye başladığı görüldüğü üzere, ilgili kurulların önümüzdeki dönemde gerekli düzenlemeleri yapması beklenmektedir. Bu sürecin olgunlaşması ile birlikte stablecoin’lerin 2022 yılında daha fazla öne çıkacağı bir dönemden geçeceğimizi düşünüyorum. Bu noktada son 1-2 aydır ABD’de önemli gelişmelerin yaşandığı ve SEC’in bu düzenlemeleri yapması gereken kurum olduğu dile getirilmektedir. Ülkemizde de benzer bir düzenleme girişiminin olduğu ve hatta daha net şekilde ele alındığını söyleyebilirim.  İlgilenenlere, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik 5.Madde’nin 9.Fıkrasının incelemelerini tavsiye ederim.

 

Ödeme Hizmetlerinde TR Karekod Kullanımın Yaygınlaşması

Ödeme Hizmetlerinde TR Karekodun Üretilmesi ve Kullanılması Hakkında Yönetmelik’in uyum süresi olarak belirlediği tarihe yaklaşıldıkça, (31.12.2021) ATM ve POS gibi hizmet kanallarında standartlaşmaya başlayan servisler sayesinde, önümüzdeki yılda ödemelerde karekod kullanımının oldukça hızlı artacağını görüyor olacağız.