IMF ekonomistleri, yaşanması muhtemel resesyonları önlemek için nakit kullanımını bitirmeyi, banka faizlerini de negatife çekmeyi hedefliyor.
Yakın gelecekte yaşanması muhtemel resesyonların önüne geçmek isteyen Uluslararası Para Fonu (IMF) ekonomistleri, nakit para kullanımını sıfır seviyesine indirmeyi amaçlıyor. IMF yetkilileri ayrıca, mevduatlarını bankada tutarak sadece faiz getirisi elde edenleri de negatif faiz oranları ile cezalandırmayı planlıyor.
IMF ekonomistleri Ruchir Agarwal ve Signe Krogstrup tarafından hazırlanan ve IMF Blog üzerinde yayımlanan “Negatif Faizleri Çalışır Hale Getirmek” başlıklı makalede, alınan önlemlere rağmen küresel ekonominin tam olarak toparlanamadığı ifade edildi. Raporda, merkez bankalarının 2008 krizinden sonra faizleri sıfıra doğru çekmelerine, hatta kimi bölgelerde faizleri negatif seviyesine geriletmelerine rağmen, küresel ekonomide gelişme sağlanamadığı aktarıldı.
Agarwal ve Krogstrup tarafından hazırlanan makalede, “Ekonomi iyileşmeye devam ediyor fakat gelecekte yeni çöküşler olması kaçınılmaz. Tarihsel olarak yaşanacak sert ekonomik daralmalar, faizlerde yüzde 3 ila 6 oranında indirime gitmeyi gerektirebilir. Ancak, yeni bir kriz olursa şu an çok az ülke para politikasını çalıştırmaya yetecek faiz oranına sahip” ifadeleri kullanıldı.
Kimi merkez bankaları faizleri negatife çekmek zorunda kalabilir
DHA tarafından aktarılan haberde, IMF’in geleceğe yönelik para ve faiz politikalarına dair bilgiler paylaşıldı. IMF’in yeni para politikalarını değerlendirdiği makaleye göre, birçok merkez bankasının faizleri negatif seviyesine çekmek zorunda kalacağı düşünülüyor.
Makalede, negatif faiz uygulaması ile bankada para tutan finans aktörlerinin azaltılması ve bu paraların ekonomiye kazandırılması tavsiye ediliyor. Negatif faiz uygulanması durumunda, bankada 100 dolar birikimi olan bir kişi, negatif faizin yüzde 3 düzeyinde olması halinde, sene sonunda 97 dolara sahip olacak. Negatif faiz sayesinde finans aktörleri, paralarını bankalardan çekerek harcamaya ve çeşitli iş alanlarına yatırım yapmaya yönlendirilecekler.
Buna rağmen, faizler negatif olduğunda bile ekonomik aktörler paralarını bankadan çekip sistem dışında tutarak sıfır faizle de olsa tasarruf etmeye devam edebiliyorlar. IMF ekonomistleri Agarwal ve Krogstrup, bu sorunu aşmak için öncelikle nakdin yasaklanmasını öneriyor.
Negatif faizden kaçanlara karşı nakdin yasaklanması gerekiyor
IMF ekonomistlerinin yayımladıkları açıklamada, “Elde taşınan nakit para yasaklanacak ve tüm işlemler bankacılık sistemi üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirilecek. Böylece merkez bankaları istedikleri kadar negatif faiz uygulayarak tasarruf etmek isteyenleri cezalandırabilecek” ifadelerine yer verdiler.
Ekonomistler ikinci bir yol olarak ise yine IMF çalışanlarından Katrin Assenmacher ve Signe Krogstrup’un bir başka çalışmasını gündeme getiriyor.
Bu çalışmaya göre; limitsiz negatif faiz uygulamak isteyen merkez bankaları yerel para birimini elektronik (e-para) ve nakit olarak ikiye bölecek. Merkez bankası e-para üzerinde negatif faiz uygularken e-para ve nakit arasında da aynı oranda kur farkı uygulayacak. Bir başka deyişle, 100 doları bankada e-para olarak tutan bir finans aktörü, yüzde 3 negatif faiz ile 3 dolar kaybedecek. Fakat parasını bankadan nakit olarak çekse bile nakit kuru e-paraya göre yine yüzde 3 düşük olacağından, yine aynı oranda kayba uğrayacak. Böylece tasarruf etmek isteyen cezalandırılırken, para sürekli harcamaya ve yatırımlara yönlendirilmiş olacak.
