Fevzi Güngör
ÖDEAL
KURUCU ORTAK
Milyar dolarlık şirketler arasına girmek için fırsatları değerlendirmek yeterli değil. İhtiyaç duyulan başka şartlar da var.
Girişim dünyası, geniş kitlelerce sanıldığının aksine bir olasılık dünyası değil. Yani, “Kurumsal hayattan çok sıkıldım, bugüne kadar en ufak şekilde uğraşmadığım şu işi bir deneyelim” veya “Madem ki birkaç milyonum var o zaman yatırımcı olayım” söylemleri genellikle hayal kırıklığı ile sonuçlanır. Girişim dünyası son derece deterministik yani kuralları net olarak belirlenmiş bir stratejiler dünyası. Bu dünyada bireyler bazında, elbette ki şans önemlidir. Ancak geniş ölçekte 7 Milyarlık dünyada Facebook, Google, Linkedin, Twitter, Square, Tesla, SpaceX, Paypal gibi şirketlerin hepsinin 500 kişiyi geçmeyen bir ekosistem tarafından inşa edilmesinin ihtimalini hesaplamayı sizlere bırakıyorum.
Girişimcilikte Ekosistem Nedir?
Girişim çerçevesinde ekosistemden anladığımız;, fikirden başarılı girişime giden yolda tüm paydaşlar demek. Teknoloji dünyasında pek sevilen TIME kısaltması burada da var. Zaten bakarsanız Unicorn’ların çıkışı genelde bunlarda lider olan ülkelerden oluyor.
- Talent: (Yetenek) İnsanların eğitilmiş becerisi çok önemli. Kastedilen teknik beceri. Bunun dünyadaki liderleri : Amerika, Çin, Hindistan, Almanya, İsrail
- Investment: (Yatırım) Bu konuya biraz tersten bakmak lazım. Bir ülkede para ile para kazanmak ne kadar zorsa, girişim dünyasına yönelen para da o kadar artıyor. Çok ufak olan pazarlar hariç, çoğu pazarda ilk başlarda “İş modeli riski az olan” bir diğer deyişle klon projelere yatırım yapılıyor. Zaman içinde ülkenin stratejisi ve performansı doğrultusunda bu pazar gelişip iş modeli icat eden modellere evrilebilirse yatırımcı profili ve beklentisi de bu doğrultuda değişiyor. Dünyadaki liderler: Amerika, Avrupa Birliği, İsrail
- Market: (Pazar) Pazar konusu bıçak sırtı bir konu. Büyüklük açısından Amerika, Çin ve Hindistan çok önemli avantaj sahibi görünseler de, İstanbul’un üçte biri kadar nüfusa sahip İsrail’i es geçmemek gerekiyor. Yıllar içinde İsrailli girişimci ülke içine değil dünyaya bakan projeler geliştirmeyi öğrenmiş. Pazardaki regülasyonlar açısından da benzer bir tablo var. Doğru regülasyon çok ama çok önemli. Hiçbir regülasyonun olmaması tehlikeli ama kontrolsüz regülasyon çok daha tehlikeli.
- Entrepreneurship culture: (Girişimcilik Kültürü) Girişimcilik gerçekten bir kültür. Aslında temelinde “Hayatta Kalma Güdüsü” var. Bu kültür konfor alanını yaratan İsviçre, Fransa gibi ülkelerde nispeten daha az gelişiyor. Burada alçak gönüllü olmayacağım. Bu konuda Türkiye, dünyada Amerika ve İsrail ile birlikte bir lider.
Tablo zaten epey net. Bunlar olduğunda ülkede girişimler başarılı oluyor, olmadığında başarısız oluyor.
Peki diyelim ki bunlara baktım. Başarılı olacağıma olan inancım tam.
Nasıl milyarder olacağım?
Şirketlerde değerlemeyi oluşturan şey, ciro, kâr veya EBİTDA (Türkçesi FAVÖK, yani Faiz Amortisman Vergi Öncesi Kar) değil aslında. Değerlemeyi oluşturan şey ne kadarlık bir problemi çözdüğünüz. 10 Milyarlık bir problemi çözmeyi becerirseniz onun 1 milyarı sizin cebinize giden yolu bulacaktır.
Dünyada TIME’a göre çözülmeye hazır 10 Milyarlık bir sürü problem var. Bunların önemli bir kısmı fintek alanında. Özellikle gelişmekte olan pazarlarda çok ciddi fintek fırsatları var. Zaten yatırımların artış hızı da bunu gösteriyor.
Peki siz hangisini gözünüze kestirdiniz?
