İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Erginbay Uğurlu, 2019 Dünya FinTech Raporu’nu (World FinTech Report 2019) okurlarımız için yorumladı.
FinTech şirketleri yaygınlaşıyor ve sektör giderek büyüyor. 2019 yılında Fintech sektöründe dünya çapında ne gibi gelişmelerin yaşandığı ve en önemlisi Bankacılık ve FinTech firmalarının yaşanan gelişmelere bakış açıları nedir? Capgemini and Efma, 4 Haziran 2019’da bu sorulara yanıt arayanlar için 2019 Dünya FinTech Raporu’nu ( World FinTech Report 2019) yayınladı.
Raporun öncelikli değindiği konular Açık X (Open X) ve Açık X ortamında çok önemli rol oynayan Uygulama Programlama Arayüzü (Application Programming Interface). Açık bankacılığın gelişimi ve yaygınlaşmasının ardından finansal hizmetler endüstrisinin girdiği yeni inovasyon evresi “Open X” olarak adlandırılıyor. “Open X” bankacılık ve finans hizmetlerinin tümleşik olduğu bir pazar alanı sağlıyor. Açık Bankacılık gelişmesini tamamlamadan ve yaygınlaşmadan Açık X’in onun yerini alacağı öne sürülüyor. UPA’ların ise hem açık bankacılıkta hem ondan sonra geliştirilecek teknolojilerde önemli bir rol üsteleneceği belirtiliyor.
Rapor dünya çapında gerçekleştirilmiş olan 116 geleneksel finansal hizmet firmasını ve 40 FinTech firmasını (isimlerinin yer almasına izin veren firmaların listesine de raporda ulaşılabilir) kapsayan araştırmaya dayanıyor. Araştırmada yer alan firmalar; bankacılık ve kredi, ödeme ve transferler ve yatırım yönetimi firmalarından oluşuyor. Yapılan araştırmanın amacı; geleneksel bankacılık ve FinTech firmalarının bulunduğu -finansal hizmetler içinde açık bankacılığın da yer aldığı- ekosistemde tüm paydaşlara olan etkisine ve onların karşılaşacağı zorluklara ışık tutmak.
Rapor modern bankacılığın gelişimini dört aşamada topluyor. Birinci aşama geleneksel bankacılık, ikinci aşama dijital bankacılık, üçüncü aşama açık bankacılık ve son aşama Açık X olarak sıralanıyor.
Kaynak: World FinTech Report 2019
Açık X’in ise dört ayağı olduğu belirtiliyor. Birinci ayak üründen müşteri deneyimine kayan odak. İkinci, verinin artık çok önemli bir varlık olması. Sosyal medyanın da gelişmesiyle verilerine daha kolay ulaşılabilen tüketicinin verilerini sadece saklamak değil bu verileri kullanarak onlara yeni ürünler sağlamak yeni ürün yaratmak önemli hale geliyor. Üçüncü ayak sahiplik; artık tek başına bir şirkete sahip olmak yerine ortaklıklar ve bu ortaklıklar yoluyla veri potansiyelinin paylaşılmasını sağlayarak Açık X’de müşteri deneyimlerini eniyilemek amaçlanıyor. Son olarak bu ekosistemde her bir oyuncu diğer ortakların bilgi ve birikimlerinden yararlanarak lider olabileceği bir alan inşa edilmesi.
Bankalar ve FinTech firmaları kendi iş stratejilerine bağlı olarak çok çeşitli parasallaşma modelleri kullanarak Açık X ekositeminde yerlerini almaya çalışıyorlar. Modeller doğrudan modeller ve doğrudan olmayan modeller olarak iki başlıkta toplanıyor. Güvenlik ve işbirliğinde etkinsizliğin Açık X’in gelişimini yavaşlatabileceği düşünülüyor. Bu konuda bankaların ve FinTechlere 1’den 7’ye doğru numaralandırmaları istenerek sorulan; “Açık bankacılığın adapte edilmesinde firmanızın aşağıdaki alanlarda hangi düzeyde endişesi var?” sorusuna verilen yanıtlar içinde 6 ve 7 düzeyinde numara verilen şıkların oranları sunuluyor. Bu şıklar veri güvenliği, müşteri gizliliği, müşteri verisinin kontrolünü kaybetme, homojen teknik standartların olmaması, marka sulanması (brand dilution) ve ürün yamyamlaşması. Bankaların veri güvenliği ve müşteri gizliliği endişelerinin yaklaşık %76 olduğu en düşük endişe düzeyinin ise ürün yamyamlığı (product cannibalization) olduğu görülüyor. Ayrıca Fintechlerin en önemli iki endişesinin yaklaşık %50’lik bir oranla aynı olduğu ancak en düşük orana sahip endişenin %7,5’le marka sulandırılması olduğu görülüyor.
Kaynak: World FinTech Report 2019
Kaynak: World FinTech Report 2019
“Size göre, açık bankacılık yoluyla bankalar ve Fintechler arasında etkin işbirliğini engelleyebilecek barikatlar ve zorluklar nelerdir?” sorusuna 6 ve 7 düzeyinde numara verilen numara verilen şıklar incelendiğinde hem bankalar hem FinTechler için organizasyonel ve kültürel düşünce yapısının öne çıktığı görülüyor. En düşük orana sahip engelin ise FinTechler için mevzuata uygunluk, bankalar için ise CXO (Chief Experience Officer) düzeyindeki liderliğe olan güvensizlik olduğu saptanmış.
Bankalar ve FinTechler açık bankacılık ile ilgili yaşanacak zorlukların en büyük etkisinin ödemlerde görüleceğine inanıyor. Bu konuyla ilgili; gelecekte bankacılığın hangi alanında açık bankacılık en çok etki gösterecek sorusuna verilen yanıtlar iki sektör (bankacılık ve FinTech sektörleri) için de ödemeler alanında yoğunlaşıyor. En az etki göstereceği düşünülen alan ise iki sektör için de sermaye piyasaları.
Kaynak: World FinTech Report 2019
Kaynak: World FinTech Report 2019
Rapor daha önce de belirttiğim gibi sektörle ilgili gelişmeler hakkında da bilgi veriyor. Capgemini geleneksel bankaların göreli pozisyonlarını ölçebilmelerine yardımcı olacak İşbirliğine Hazırlık Endeksi (Collaboration Readiness Index) hazırlıyor. Bu endekste dikkate alınan özellikler açık inovasyon, değerlendirme, kültürel etkileşim ve endüstrileşmedir.
Raporda ayrıca Açık X ve açık bankacılık iş süreçlerinin karşılaştırılması bilinen geleneksel bankacılıkta olmayan ve yeni gelişen roller üzerinden yapılıyor. Her bir rol için ayrıntılı bir karşılaştırma yapılan bu bölüm ise başka bir yazının konusudur.
