ÖZLEM DENİZMEN
Kişisel Para Danışmanı
Kişisel Para Danışmanı Özlem Denizmen, Fintechtime okurları için kaleme aldı, “Koronavirüs Fintekleri Tetikledi”.
Koronavirüsün tüm yaşam şekillerimizi değiştirdiği âşikar, hatta ve hatta aşı sonrası bile, buradan dönüş yok gibi duruyor. Kim istiyor 9-5 ofis hayatını veya kim rahatça seyahat edecek kadar cesur? Bir yandan eğitim sistemi baştan sona sorgulanıyor, diğer tarafta alışveriş merkezi modeli cazibesi söz konusu.
Finansal tarafta da durum böyle. Ülkelerin, şirketlerin, bireylerin finansal davranışları değişti. Dijital ödeme yeni normal oldu. Annem bile ekmeğini uygulama ile alıyor, bankaya gitmeye zaten korkuyor. Finansal sisteme katılım arttı örneğin… İşte burada fintekler devreye giriyor. Teknolojinin gelişimi ile finans sektörünün yapısı değişiyor ve finansal hizmetlere erişim derin yollarla sağlanıyor.
Kısaca, Koronavirüs olan trendleri hızlandırdı. Tüm dünyayı etkisi altına alan fintek hareketini hızla yayıyor.
Financial Inclusion / Finansal Kapsayıcılık: Öncelikle açıklayayım. Finansal okuryazarlık yemek yapmayı bilmek ise, finansal sistemin içinde olmak da işin ocağı. İnsanlara istediğiniz kadar faiz, bileşik getiri, kredi vs öğretin, onlar sistemin içinde değillerse, hiçbir işe yaramaz. Patlıcan musakka (zor bir şey seçtim) yapmayı öğrenirler ama pişirecek ocakları olmadıkları için, yemeği yapamazlar. İnsanların finansal sisteme dahil olma oranları için fintekler çok önemli. Olayı kolaylaştırıyorlar. IMF’nin The Promise of Fintech Financial Inclusion in the Post COVID-19 Era makalesine göre; dijital finansal hizmetlerle, ülkelerin finansal durumu ve Gayri Safi Yurt içi Hasılası (GSYH) pozitif ilişkiye sahip. Ülkenin ekonomisi ne kadar büyükse, gelişmişse, ülke içinde finansal sisteme dahil oranların oranı da ona göre artıyor
Finansal Erişim: Dijital finansal hizmetler daha hızlı, verimli ve bütçeye daha uygun olmasıyla geleneksel hizmetlere göre düşük, orta gelirli hanelere ve küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ) daha kolay ulaşılıyor. Finansal erişimde eşitliği sağlıyor.
Finansal Eğitim: Bu alanda da hızlanma oldu. Özellikle ortaokul, lise öğrencilerinin genel bilgisi, üniversite öğrencilerinin ‘kredi kapatma’ bilgisi konusunda ve de belirli topluluklara sunulan eğitimler, TechEd tarafında ele alınmaya başlandı. Tabii bir de işe psikolojiyi de dahil eden taraf var…
Finansal Davranışlar/İyilikHali: Bu vesile ile sizi yepyeni finansal davranışlar kazanmanızı sağlayacak olan Kişisel Finans İyilik Hali (Personal Financial Wellness – PFW) uygulamam Moneye ile tanıştırmak isterim. Gittigidiyor/Ebay ve TatilBudur CEO’luklarından tanıyabileceğiniz, ortağım Cenk Angın ve müthiş bir ekiple ilerliyoruz. Moneye kullanıcılarının davranışlarını değiştirerek, onlara akıllı harcama, birikim yapma konularında yardımcı olan hibrit (bot + insan) yapısında. 10 yıldır finansal okuryazarlık alanında biriktirdiğim tüm bilgi, beceri ve tecrübemin yanında, Nobel ödüllü davranışsal finans metodu ‘Nudge’ uygulayıcısı Prof. Dr. Zuhal Baltaş’ın ve Stanford Üniversitesi İnsan Davranış Bilimcisi Prof. BJ Fogg’un alışkanlık değişimi metodlarını baz alarak hem parasını hem de hayatını yönetmek isteyen herkesin ‘Finansal İyilik Haline’ geçmesi için 7/24 yanındayız.
Günlük harcama alışkanlıklarınızı değiştirerek, finansal hedeflerinize ulaşmaya ve hayatınızı yönetmeye var mısınız? Moneye Google Play ve AppStore’da, hadi bekliyoruz…
Bu satırları okuyorsanız demek ki sizin de fintek alanında bir hevesiniz, merakınız var. İçinizi tetikleyen her ne ise onun üzerine gidin. Çünkü şimdi tam zamanı.
Ne Yapmalı?
Mevcut durumda biz bireylerin yapabileceği en iyi şey, kontrolümüzdeki konular için doğru davranışlar geliştirmek.
Moral: Bağışıklık sistemimizin güçlü olması için kaygıdan, stresten uzak duracağız.
Yediğimize, içtiğimize, hijyene, ne düşündüğümüze dikkat edeceğiz.
ABD’deki Ohio State Üniversitesi’nin araştırmasına göre; 170 genimiz stresten etkileniyor. Bu genlerin 100’ü kendini kapatıp ‘hayatta kalma modu’na geçiyor ve bağışıklık sistemimiz için gerekenleri üretemiyor.
Acil Durum Fonu: İçinde bulunduğumuz durum veya herhangi bir beklenmedik olayı engelleyemeyiz ama karşısında sapasağlam durabiliriz. Nasıl mı? Acil durumda kullanmak için biriktirerek.
Kimler Biriktirmeli?
Herkes.
Ne Kadar Olmalı?
- En az üç aylık giderleri karşılayacak kadar
- Nakit
- Kolay ulaşılabilir olmalı.
Yatırım:Finansal konularda panik, yanlış kararlar almaya neden olmaktan başka hiçbir işe yaramıyor. Daha önce yatırım yapmadıysanız bu dönemde kısa vadede kazanmak için tüm birikiminizi riske sokmayın. Ayrıca, önümüzdeki 12-18 ay içinde büyük bir satın alma veya başka durumlar için paraya ihtiyacınız olacaksa yatırım yapmayın! Ancak önceden yatırım yapıyorsanız devam edin. Unutmayın, bazen hiçbir şey yapmamak da yatırımdır.
Ofisi KAPATTIK…
Birçok kurum, şirket gibi biz de ekip olarak beş aydır sanal ofisimizden (virtual office) çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yaş ortalaması 27 olan bir start-upız ve haftada bir gün fiziksel olarak bir araya gelerek yeni uygulamamız Moneye için heyecanla üretmeye devam ediyoruz. Ekte bir Çarşamba toplantımızdan kare… Arada bahçe de suluyoruz. Post Koronavirüs fintek iş hayatı.