Mert Çakar
TurkishBank Bilgi Güvenliği Yönetimi Direktörü
TurkishBank Bilgi Güvenliği Yönetimi Direktörü Mert Çakar, Fintechtime okurları için kaleme aldı, “Finansal Hizmetlerin Yeni Kapısı : Dijital Cüzdanlar”.
Bir önceki yazımda, son dönemlerde gerçekleştirilen önemli mevzuat değişikliklerini ele almış ve içeriklerini yüzeysel olarak aktarmaya çalışmıştım.
Finansal Piyasalarımızdaki Son Dönemde Gerçekleşen Önemli Mevzuat Değişiklikleri
Bu noktadan hareketle, önümüzdeki dönemlerde oldukça hızlı şekilde yaygınlaşacağını düşündüğüm temel finansal hizmetlerden biri konumunda olan “Dijital Cüzdan” dahilinde, günümüzdeki durumu ve sürecin nereye evrileceğini aktarmaya çalışacağım.
Öncelikle finansal teknolojiler kapsamında ülke dışı seyahatlerimizde sık sık şahit olduğumuz halihazırda Ülkemizde kullanılmakta olan servislerin yurtdışında henüz tümüyle adapte olamadıklarını görüyoruz. Örneğin ATM hizmetleri özelinde bile Ülkemizde bizler ATM’ler üzerinden fatura yatırıp üstünü bozuk para olarak alabiliyor, fon alıp satabiliyorken birçok avrupa ülkesinde bulunan ATM üzerinden henüz para yatırılamıyor bile…
Aslında bu durumu anlatan temel birkaç özelliğimizi (Hızlı ve Adaptif Fikir/Ürün Geliştirme, Esnek Tasarım ve Kodlama, Güvenlik Deneyimi ve Uzmanlığı vb.) düşündüğümüzde, sürecin nereye evrileceğini kestirmek çok zor olmayacaktır.
Mobil cüzdanlar sayesinde kayıt dışı ekonominin azalmasına önemli bir destek sağladığı bilinmekle birlikte, bu aşamada anlatmak istediğimiz hususlar arasında öncelikli olmadığından bu kadar ifadenin yeterli olduğu düşünüyorum.
Öncelikle kısa kısa Dijital Cüzdan’ın ne olduğu, temel işlevlerinin neler olduğunu, türleri, ve gelişim öngörülerine değinerek ilerlemekte fayda olacaktır.
Dijital Cüzdan, kullanıcıların farklı sağlayıcılar tarafından verilmiş tüm kartlarını (banka/hesap, kredi veya ön ödemeli kartlar) güvenliği sağlanmış şekilde, bir hizmet/ürün sağlayıcı tarafından geliştirilen web ve/veya mobil uygulama üzerinde tanımlayabildiği, belirli servisler odağında kullanabildiği sisteme verilen genel tanımdır. Son zamanlardaki “Mobil First” yaklaşımı dahilinde dijital cüzdanların neredeyse tümü “Mobil Cüzdan” olarak ortaya çıkmaktadır.
Dijital cüzdanların en önemli fonksiyonlarını saymak gerekirse,
- Kart Verilerinin Tek Noktada Güvenli Şekilde Eklenmesi/Saklanması/Güncellenmesi/Hizmetin Durdurulması
- Kolay ve Güvenli E-Ticaret Ödemeleri (PIN ve/veya Biyometrik Veri Doğrulaması)
- Temassız Ödeme Gerçekleştirebilme (Pandemi döneminde önemi daha iyi anlaşıldı.)
- Kart Taşıma İhtiyaçlarının Ortadan Kalkması
- Nakit Taşıma İhtiyaçlarının Ortadan Kalkması
- Harcama Alışkanlıkları ve Kişisel Bütçe Takibi
şeklinde sıralayabiliriz.
Önümüzdeki dönem dahilindeki beklentileri düşünmeye başladığımda ise, temel bir kavram ile karşılaştığımızı görüyorum. Özellikle, alfabenin son harfleri ile tanımlanmaya çalışılan ve fakat bunun da artık yeterli olmadığı yeni nesillerin mottosu ise “Her şeye, her yerden, basit erişim”. O zaman, mevcut durum dahilinde yeterince güvenliği sağlandığı düşünülen dijital cüzdanlar neden farklı fonksiyonlar ile desteklenerek kullanılmasın? İşte bu noktada beni benden alan ve mutlaka diğer sektör paydaşlarının da gelişim için rüyalarını kaçıran çok fazla hizmet, tasarım düşüncesi olarak havalarda uçuşmaya başlıyor. Tam da bu noktada aktarmaya çalıştığım unsurlardan bazılarının üzerinden çalışılmakta hatta bazılarının hizmet olarak sayısı sınırlı kullanıcılara sunulmakta olduğunu ifade etmekte fayda var, zira konuyu sektörel bakış açısı ile aktarmaya çalışıyorum.
İletişim ve uygulama teknolojisi boyutunda konuya bakacak olursak, özellikle son dönemlerde kullanıcıların teknoloji odağındaki algı ve yaklaşımları düşünüldüğünde, önümüzdeki dönemde NFC (Near Field Communication) ve QR Kodu kullanımlarında inanılmaz bir artış olacağını düşünüyorum. (Konu hakkında TCMB tarafından 21.08.2020 Tarihli ve 31220 Sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan “Ödeme Hizmetlerinde TR Karekodun Üretilmesi ve Kullanılması Hakkında Yönetmelik” iyi bir şekilde anlaşılması tavsiye ediyorum.) Zira pandemi döneminde temassız işlem yapılabilmesi özelliği öne çıkan bu uygulamaların toplam ödemeler içerisindeki kullanım oranlarına baktığımızda her yıl çarpan etkisi ile artış gösterdiğini görebiliyoruz. Tabi bu alanda 2013 yılında BKM tarafından hizmete sunulan ve alanında ülkemizde bir ilk olan BKM Express’i anmadan geçersek haksızlık yapmış oluruz, zira sektörel olarak son derece önemli bir girişim…
Bu noktada teknolojinin çarpan hızıyla gelişim göstermesi sayesinde, uygulama safhasında karşılaşılan teknik altyapı ve güvenlik sorunlarının birer birer aşıldığı, bunun neticesi olarak ise finans temelli işlemlerin yanında özellikle “Kimlik Doğrulama” baz fonksiyonu dahilinde ihtiyaç duyulmakta olan tüm hizmetlerde kullanılabileceği düşünülmektedir. Örneğin okullarda öğrencilere sağlanabilecek mobil cüzdanlar vasıtasıyla velilere öğrencilerin harcama takibi, bütçe yönetimi yapabilmelerinin yanısıra okulda belli ürünlerin alerjen bilgisi dahilinde öğrencilere satılamaması adına dijital cüzdan kontrolü sağlanabilir. Ya da ATM olmaksızın anlaşmalı çok şubeli özellikle perakende zincirlerinin gün içi kasalarının ATM gibi kullanılması sayesinde nakit çekim işlemleri daha çok noktadan ve QR Kodu okutularak saniyeler içerisinde gerçekleştirilebilir.
Tabi bunların dijital cüzdanların yanında artık klasikleşmiş fonksiyonları da saymak gerekirse para gönderme, fatura ödeme, kasasız mağazalar, kapalı devre site yönetimi ödeme fonksiyonları, NFC / QR Kod ile ulaşım ödemeleri, sadakat programları, kampanya yönetimi ve özellikle son dönemde yaygınlaşmasına inanılmaz sevindiğim QR Kod okutularak “bağış yapma” fonksiyonu…
Yakın zamanda sayıları artan ve “Açık Bankacılık (Open Banking)” konusunda proaktif regülasyonunun etkisi ile daha da artacak olan fintech’ler sayesinde, hem yeni ürünleri deneyimliyor hem de hayatlarımızı kolaylaştıracak yeni fonksiyonlar ile karşılaşıyor olacağımız bir döneme girileceğini söyleyebilirim.
Son söz, finansal hizmet teknolojileri ve hizmet sunumlarının, oldukça hızlı bir şekilde gelişmeye devam edeceği bir döneme hazır olmalıyız…
