Kişisel Para Danışmanı
Özlem Denizmen
Kişisel Para Danışmanı Özlem Denizmen, Fintechtime okurları için kaleme aldı, “Finansal Travmadan Çıkış Yolu”.
“Çevrenizde finansal travma geçiren birine rastladınız mı? Belki de siz geçirdiniz veya geçiyorsunuz?”
Nedir finansal travma?
Ani bir olay sonucu oluşan ekonomik sorun. Örnekler:
- İşten çıkarılma sonucu oluşan gelir kaybı ve geçim zorluğu.
- İflas veya aniden oluşan iş ile ilgili bir borç.
- Hiç beklenmedik bir anda başkası için imzaladığınız kefaletten dolayı oluşan borç yükü.
- Ani yaşanan sağlık sorunu, kaza sonucunda oluşan sigortanın karşılamadığı ödemelerin birikmesi.
- Ani bir vefat sonucu ortaya çıkan ailevi borçlar.
- Eşinizin veya çocuğunuzun sizden gizleyerek yaptığı (Kumar, yatırım…) borcunun birdenbire su yüzüne çıkması.
- Döviz borcunuz olup da aniden gelişen devalüasyon sonucu kefaletlerinizin döviz cinsinde yetmemesi ve de kriz sarmalına girilmesi.
- Çok artacak diye eldeki avuçtakini satıp para yatırdığınız kripto paranın çökmesi.
- Ani alınan boşanma kararı.
Gibi hepimize, her zaman olabilecek bazı finansal travma örnekleri.
Bunları içini karartmak için söylemiyorum. Sizi bunlara karşı dayanıklı olmak için plan yapmaya davet ediyorum.
Finansal Travma Çözümü:
Önce inkar eder insan, yüzleşemez.
Sonra öfkelenir, ‘Ben bunu nasıl yaptım, nasıl bu hale düştüm?’ diye.
Kabullenme gerçekleşir sonradan, madem oldu bir çıkış yolu bulayım diye düşünür insan. İşte tam burada kişinin destek çemberi, yakın çevresi çok önemlidir. Kişi bu konuyu çözecek mi yoksa depresyona mı girecek? Bunu çevresinin katkıları belirler.
Finansal travma geçirenler/yakınları ne yapmalı?
- Suçlamayın. Boşa giden enerji. Ne kendinizi ne başkalarını suçlayarak hayat enerjinizi tüketmeyin.
- Utanmayın. Utanmak sizi çözüme ulaştırmaz. Olmuş bitmiş. Hepimiz insanız.
- Soruna değil çözüme odaklanın.
- Zor karar anı. Elinizde sahip olduğunuz sizin için değerli bir şeyi satabilirsiniz. Zaten almışsınız, yine alırsınız.
- Yardım isteyin. Yakın çevrenizden veya yardımsever olduğunu bildiğiniz insanlara, onları zor durumda bırakmadan dürüstçe durumunu anlatın. Aniden gelişen bir travma olduğu için daha anlayışlı olabilirler.
- Kıtlık zihninden bolluk zihnine geçiş.
- Kendine merhamet etmek.
- Kimliğinin özüne ve derinliklerine inin. (Bu olay siz değilsiniz, sadece yaşadığınız bir olay)
- Her şey geçicidir. Bu dönem de geçecektir.
DİKKAT! Kimse size yardım etmek zorunda değil. O ya da bu sebepten içine düştüğünüz bu durum başkalarının değil sizin sorununuz. Bunu çözmek de sizin karar, disiplin ve irade gücünüze bağlı.
Kimimiz ailemizin geçirdiği finansal travmayı çocuklukta yaşarız ve hayat boyu atlatamayız. Eşinizin veya nişanlınızın çocukken yaşamış olduğu travma var mı sorun.
Karı koca ilişkilerde gördüğüm en temel sorun:
- Açık iletişim olmaması. Tavsiyem kendinizi birbirinize olduğunuzdan farklı göstermeyin.
- Finansal travmalar tekrar ediyorsa bunun kök sebebini araştırmanız lazım.
- Genelde bir taraf birikimcidir. Onun birikimlerine göz dikmeyin.
