Yaşar Factoring Bilgi Teknolojileri Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı
Mert Çakar
Yaşar Factoring Bilgi Teknolojileri Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Mert Çakar, Fintechtime okurları için kaleme aldı “Servis Modeli Bankacılığı, Dijital Bankalar, Finans Sektöründe Başlayacak Hizmet Modeli Değişiklikleri”.
Bir önceki yazımda ifade etmiş olduğum üzere, beklentiler karşılanarak yıl bitmeden hemen önce, 29.12.2021 Tarih ve 31704 Sayılı Resmî Gazete ile BDDK tarafından “Dijital Bankaların Faaliyet Esasları İle Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik” yayımlandı.
Dijital Dönüşüm Yetmez Oldu, Finansal Servisleri Şimdi Yeniden Kurgulama Zamanı
Dijital Bankaların Faaliyet Esasları İle Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik’ten, satır aralarında bahsedilmesi ya da bir yazının içerisinde kısa bir paragraf olarak ele alınması, finansal ekosistemimizde yaratacağı etkisi düşünüldüğünde haksızlık olacağı için bu yazımın odağına almak ve konunun tüm boyutlarını aktarmak istedim.
Yönetmelik nezdinde, temel amacın, bankacılık servislerine ulaşımın kolaylaştırılarak finansal hizmetler özelinde kapsayıcılığın arttırılması ve sektörel erişimin tabana yayılması hedeflenmektedir. Tabi, bu stratejinin doğrudan bir hedefi olmasa bile teknolojinin yarattığı dönüşüm hızı ve erişim kolaylıkları ile birlikte, bu durumun doğal sonucu olarak kayıt dışı ekonominin de giderek azalmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Son kullanıcılar (müşteriler) nezdinde, odak noktalarında aslında bankacılık servislerine ulaşmak olmasa bile, diğer sebepler ile kullanılmakta olan uygulamalar üzerinden ek servisler şeklinde sunulmakta olan bankacılık hizmetlerine ulaşabilmek ciddi bir katma değer olacaktır. Bu yönüyle bakıldığında, hayatı kolaylaştıracak önemli bir adım olacaktır.
Tabi konuyu tüm derinlikleri ile aktarmadan, son dönemlerde yaşanan baş döndürücü teknoloji dönüşümüne ancak kısaltmalar ile yetişir olduğumuzdan, öncelikle “BaaS nedir?” ve “neyi ifade etmeye çalışmaktadır?” aktarmaya çalışalım. Banking as a Service kavramı aslında bankacılık hizmetlerinin bir servis modeli doğrultusunda, servis sunan banka üzerinden, arayüz sağlayıcılar tarafından geliştirilen uygulamalar doğrultusunda müşterilere hizmetlerin sunulması olarak özetlenebilir. Kavramın tanımı kısa olsa da etkisi son derece büyük olacaktır. Bu sayede aslında banka olmayan ama sunmakta olduğu hizmet perspektifinden bakıldığında, geniş bir müşteri kitlesine belirli bir dikeyde ya da SuperApp olma yolunda birçok alanda hizmet eden firmaların servis bankaları üzerinden kullanabilecekleri mimari doğrultusunda bankacılık hizmetlerini de sunabilmelerinin önü açılmıştır.
BDDK tarafından yapılan bu düzenleme ile aslında bankacılık yapmasa da, bankacılık hizmetlerinden yoğun şekilde kullanılan önemli fonksiyonları sunabilen uygulamaları yakında görmeye başlayacağımızdan emin olabilirsiniz. İşte bu sayede, gerçekten çok inanarak ifade ettiğim ve muhtemelen yakın zamanda ülkemizde de “SuperApp Dönüşüm Süreci” olarak ifade edebileceğimiz hizmet konsolidasyonları gerçek manada başlayacaktır. Aslında bunun sufleleri diyebileceğimiz örnekler olarak, “Hızlı Teslimat / Online Market Uygulamaları” ile şaşırtıcı şekilde kamu/belediye hizmeti sunan kurumlar tarafından sunulmaya başladığını söyleyebiliriz.
Rekaberlik ve Birlikte Dönüşüm
Bahsi edilen bu yeni iş modeli sayesinde, servis bankaları ile yapılacak hızlı ve kaliteli iş birlikleri dahilinde, sektörler özelinde yenilikçi finansal ürünler/fonksiyonlar eksponansiyel olarak çeşitlenecektir. Finansal inovasyon oluşturma adımları, henüz yeni yeni oluşan standartlar ile bürokrasiden ve farklı yorumlamalardan uzaklaştırılarak daha kolay atılır hale gelecektir. Bunun doğal çıktısı olarak, ürün oluşturma zaman ve maliyetleri ciddi ölçüde azalacaktır. Tabi bugüne kadar sadece finans/fintech yöneticilerini heyecanlandıran yenilikçi finansal fikir üretme güdüsüne artık belirli bir büyüklük ve olgunluk seviyesine gelmiş aday sektörlere sirayet edeceğini kestirmek zor olmayacaktır. Tabi bu hususa namzet sektörlerdeki teknoloji yöneticiliği ve geliştiriciliğinin yeniden tanımlanacağı, herkesin birlikte gelişmesini gerektirecek interdisipliner bir yaklaşıma merhaba diyeceğiz. Finans sektörü güvenlik ve iş sürekliliği için lider olup bilgi aktarırken, e-ticaret siteleri, online sipariş firmaları ise yalın uygulama, kullanıcı dostu arayüz sunumu konularında müthiş bilgeliklerini aktardıkları majör bir dönüşüm yaşıyor olacağız.
Gerçek SuperApp’lere Erişeceğimiz Döneme Giriyoruz
SuperApp olarak tanımladığımız olgunun, bir anlamda birlikte harmanladığımız bu dönüşümün meyvesi olacak gibi düşünebiliriz. Bankalar, fintech’ler derken birdenbire e-ticaret siteleri, online yemek ve market uygulamaları, telekom operatörleri, market zincirleri, benzin istasyonları, yemek kartı uygulamaları ve benzeri paydaşlar teknolojiye yatkın kaslarını ortaya çıkaracak olup, finansal servisler ile birlikte harmanlayarak müthiş uygulamalara kavuşacaklardır.
Bu noktadan hareketle, temel beklentim olan kullanım alışkanlıklarına yerleşmek birkaç kat daha önem kazanacağından, sadakat programları çok önemli hale gelecektir. Bahsi edilen süreçlerin olgunlaşması ve büyük teknoloji eksenli yatırımcıların sektöre girmesi ile birlikte, SuperApp ekosistemine evrileceğimiz bir zaman tüneline girmeye başladığımızı söyleyebilirim. Bu aşamada mevcut online yemek / hızlı teslimat sektöründeki firmalarımızın son dönemde gösterdiği başarılar doğrultusunda ülkemizin dikkat çeker pozisyona geldiğini de dile getirmemek olmaz. Bu yıl girişimcilik ekosistemimizin, emeklemekten koşmaya geçeceği yıl olacaktır. SuperApp’lerin çağımızın hastalığı olan konumlanma ve yönetişimde majör hatalar yapmaması çok önemlidir. Bu kurumların, tüm bankacılık hizmetlerinin verildiği neredeyse dijital bir banka olma hevesine kapılmamaları gerektiği ise aşikâr.
Doğru Konumlanma
“Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşları” olarak ifade etmekte olduğumuz şirketlerin, birer dijital banka olarak yakın zamanda isimlerini duymaya başlayacağımız bir dönemde, efektif olmayacak hizmetlerden kaçınılması hem sektör hem de ilgili kuruluş nezdinde oldukça önemli olduğunun altını bir kez daha çizmekte fayda görüyorum.
Bu noktada naçizane önerim, bankalaşmadan hayatımızın çok fazla içerisinde olan bankacılık servislerine odaklanmak ve esnekliği kaybetmemek olacaktır.
Hedeflenen Dijital Bankacılık Değil, “Dijital Banka”
“Dijital Bankacılık” ile “Dijital Banka” kavramlarını karıştırmamanın önemli olduğunu düşünüyorum. Dijital Banka; fiziksel bir hizmet lokasyonuna ihtiyaç duymadan, müşterilerine sunmakta olduğu tüm servis ya da hizmetleri elektronik bankacılık kanalları üzerinden (genellikle mobil uygulama dahilinde) ileten kurumlar olarak ifade edilmekte olup, diğer bankalar ile birtakım faaliyet kısıtlamaları dahilinde mevzuatsal olarak farklılaştığını ifade edebiliriz.
Dijital Bankaların, mevcut durumda dijital banka gibi yenilikçi hizmet veren oluşumlardan (bir banka içerisinde ayrı bir marka/kar merkezi olarak hizmet vermektedirler) farklı olarak baştan başa bir banka olarak kurulmaları, belirlenmiş sermayelere sahip olmaları ve “Kuruluş ve Faaliyet İzni Genel Şartlarına” uymaları gerekmektedir.
Aslında bu noktada beklenen; halihazırda mevcut olan hizmet ve servislerin dijitalleşmesi yerine, tamamen dijital kanallarda başlayıp yine tamamen dijital kanallarda sonuçlandırılabilen hizmet ve servislerin, tümüyle benimsenmiş dijital stratejiler dahilinde gerekli organizasyona erişilmesidir. Dijital bankaların özellikle İngiltere, Almanya ve Singapur’da çok başarılı örneklerini görüyoruz. Önümüzdeki yakın süreçte ülkemizde lisans alması beklenen dijital bankaların, finansal teknoloji ekosisteminde gerçekten başarılı bir konumda olmamız nedeniyle birçok ülkeye göre fark yaratacağından eminim.
Yazımın sonlarına gelirken, her yazımda yapmaya gayret gösterdiğim önümüzdeki dönem için Dijital Bankalardan beklentileri yazmakta fayda olacaktır.
Dijital Bankalardan Beklentiler
- Kimlik Doğrulama Süreçlerinin Yalınlaşması ve Basitleşmesi (Digital Customer Onboarding)
- Sektör ve Segment Odaklı İş Birlikleri Doğrultusunda Uzmanlaşan Servislerin Sunulması
- Elektronik Ödeme Kanallarının ve Fonksiyonlarının Çeşitlendirilmesi
- Kullanım Kolaylığı Öne Çıkan Profesyonel Kullanıcı Arayüzlerinin Geliştirilmesi
- Erişim Kolaylıkları ve Uzaktan Hizmet Modellerinin Kolaylaştırılması
- Müşterilerini Daha İyi Tanıyan, Daha İyi Kampanya Yönetimlerinin Yapılması
- Yeni Nesil Etkileşimli Sadakat Programlarının Oluşturulması
