EY Türkiye Finansal Hizmetler Sektörü, Vergi Bölümü Müdürü Aysima Aytaş Şahinalp, Fintechtime Ağustos sayısı için yazdı “Teknolojinin peşinde; vergi oranları“.
“Türkiye’de 15 Nisan 2022 tarihli Resmî Gazete ile bankalar, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri ile aynı çemberde yer alan FinTech şirketleri için kurumlar vergisi oranı %25’e çıkarılırken, bugünlerde ise finansal kuruluşlar için bu oranın %30’a çıkarılması planlanıyor.”
Sürekli olarak ve hızlı bir şekilde gelişen teknolojiyi, hayatımızın her alanına belli kurallar veya sınırlar çerçevesinde dahil ediyoruz. Teknolojik yeniliklerin bir getirisi olan FinTek şirketlerinin de günümüze uyumunun regülasyonlar sayesinde gerçekleştirileceği aşikardır. FinTek şirketlerinin sıradan bir teknolojik ürün olmadığının, aslında finans dünyasının önemli bir parçası olduğunun ve birçok alana “etki” sağlayabileceğinin altını çizmek gerekiyor. Ayrıca ülkemizde olduğu gibi dünya çapında da gerekli olan regülasyonların takip edilmesi sektörün gelişimine katkı sağlayacaktır.
Bu doğrultuda, finans kuruluşları arasında yer alan FinTek şirketlerinin piyasaya hizmet ettiği ve piyasaya olan “etkisi” unutulmadan, tüm dünyada FinTek şirketleriyle ilgili vergisel düzenlemelerin ve söz konusu firmalar için uygulanan vergi oranlarının ele alınması faydalı olacaktır.
FinTek “dünya”sında örnek vergi oranları
Amerika Birleşik Devletleri’nde finansal kuruluşlar genel itibarıyla, %21 olarak uygulanan kurumlar vergisine tabiidir. Ancak bazı eyaletlerde, kurumlar vergisine ek olarak yerel düzeyde de bazı vergiler uygulanabiliyor.
İngiltere’de finansal kuruluşlar, kurumlar vergisine tabi olmakla birlikte bu oran, 2023 yılı Nisan ayı itibarıyla %19’dan %25’e çıkarıldı. Ancak bazı finansal kuruluşlar sürdürülebilirlik kapsamında da ek vergilere tabi tutulabiliyor.
Almanya’da finansal kuruluşlara uygulanan vergi oranı %15’tir. Öte yandan, söz konusu vergi üzerinden alınan Dayanışma Vergisi (%5,5) ile bu oran %15,8’e ulaşıyor.
İsviçre’de ise 2023 yılı Haziran ayında gerçekleştirilen referandumun sonucunda kurumlar vergisi oranı, %11’den %15’e çıkarıldı. Ancak eyaletlere bağlı olarak vergi oranları farklılık gösterebiliyor.
Vergi oranlarının sektöre etkisi ve Türkiye
Finansal kuruluşlara ilişkin vergi oranları, finansal hizmetler sektörünün büyümesini ve sektöre yapılan yatırımları ve tüm bunların sonucunda da kârlılığı etkiliyor. Örneğin, yüksek vergi oranları, finansal kuruluşların kâr marjlarını azaltabilecekken ve finans sektörüne yatırım yapma eğilimini düşürebilecekken; düşük vergi oranları ise, finansal kuruluşların rekabetçi bir ortamda avantaj elde etmesini sağlayabilecek ve ülkeye yabancı yatırımcı çekebilecektir.
Türkiye’de ise 15 Nisan 2022 tarihli Resmî Gazete ile bankalar, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri ile aynı çemberde yer alan FinTek şirketleri için kurumlar vergisi oranı %25’e çıkarılırken, bugünlerde ise finansal kuruluşlar için bu oranın %30’a çıkarılması planlanıyor. Oranların artırılmasından bağımsız olarak, mevcut finansal kuruluşlar için daha yüksek bir kurumlar vergisi oranının belirlenmiş olması, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na konu eşitlik ilkesi ile çelişmekte olup söz konusu uygulamanın, oran artışı ile de birlikte tekrar tartışmaya açılabileceği düşüncesindeyiz. Bu doğrultuda, yeni vergi oranlarının FinTek şirketleri özelinde ve finansal hizmetler sektörü üzerindeki etkisini birlikte gözlemleyeceğiz.
