Dijital Paraların Şekillendireceği Yeni Dünya Dengeleri Nasıl Olacak?

Arkhaus Author & Dynasty Studios Blockchain Strategy Lead Burçin Öztuna, Fintechtime Temmuz sayısı için yazdı, “Dijital Paraların Şekillendireceği Yeni Dünya Dengeleri Nasıl Olacak?”.

“Haziran ayında Amsterdam’da düzenlenen Money 20/20 etkinliğinde, yapay zekanın yanında merkez bankası dijital para birimleri (CBDC’ler) ve dijital kimlikler de ön plana çıktı.
Arkhaus olarak, bu dönüşümün kalbindeki yenilikçi teknolojileri yakından takip ediyoruz. Bu yazıda, dijital paraların yeni dünya düzenine nasıl etki edebileceğini ve finansal sistemin bu değişimlere nasıl uyum sağlayabileceğini inceleyeceğiz.”

Dijital Paraların Şekillendireceği Yeni Dünya Dengeleri Nasıl Olacak?

Finans Dünyasının Artan İlgisi

Son yıllarda dijital teknolojiler, finans dünyasında köklü değişimlere yol açtı. Haziran ayında Amsterdam’da düzenlenen Money 20/20 etkinliğinde, yapay zekanın yanında merkez bankası dijital para birimleri (CBDC’ler) ve dijital kimlikler de ön plana çıktı.

Arkhaus olarak, bu dönüşümün kalbindeki yenilikçi teknolojileri yakından takip ediyoruz. Money 20/20’de gördük ki, geleneksel finans dünyası blockchain ve dijital paraların sunduğu fırsatlara ve karşılaştığı zorluklara giderek artan bir ilgi gösteriyor. Bankalar, finans kurumları ve düzenleyici otoriteler, bu yeni teknolojileri daha iyi anlamak ve uyum sağlamak için büyük çaba sarf ediyorlar. Özellikle CBDC’ler ve stablecoinlerin para politikaları ve uluslararası ticaret üzerindeki potansiyel etkileri, bu ilginin odağında yer alıyor.

Bu yazıda, dijital paraların yeni dünya düzenine nasıl etki edebileceğini ve finansal sistemin bu değişimlere nasıl uyum sağlayabileceğini inceleyeceğiz.

Merkez Bankası Dijital Para Birimleri (CBDC’ler)

Amsterdam’daki Money 20/20 etkinliğinde, finansın geleceğini şekillendiren CBDC’ler başlıca gündem maddelerindendi. Aynı dönemde yayımlanan Bank for International Settlements (BIS) raporunun da anket yapılan 86 merkez bankasının %94’ünün aktif olarak bir CBDC üzerinde çalıştığını ortaya koyması bu ilgiyi destekler nitelikteydi.

CBDC’ler, teknolojik olarak stablecoinlerden farklı olmasa da, uygulama açısından dijital paralarla ilgili en büyük yeniliklerden biri olarak öne çıkıyor. Ülkemiz de dahil birçok G-20 ülkesi, CBDC’lerin ekonomik ve finansal sistemlere entegrasyonu üzerinde yoğun şekilde çalışıyor. Ancak, bu teknolojinin geniş çapta hayata geçmesi için hala biraz daha zamana ihtiyaç var.

CBDC’lerin devreye alınmasındaki gecikme, hali hazırda kullanımı artan ve piyasayı domine eden USD stablecoinlere büyük bir avantaj sağlıyor. Doların küresel rezerv para birimi olmasının ve ilk hamle avantajının etkisiyle, dijital dolar ve türevlerine olan talep rakiplerine oranla yüksek olmaya devam ediyor.

Central Bank Digital Currency Tracker – Atlantic Council (3)

Merkez Bankalarının Devam Eden Altın İlgisi

Öte yandan, 2023’te, merkez bankaları tarihin en yüksek ikinci yıllık alımını gerçekleştirerek rezervlerine 1.037 ton altın eklediler. Bu alımların büyük kısmı BRICS ülkeleri ve diğer gelişmekte olan ekonomiler tarafından gerçekleştirildi. Bu ülkeler, döviz rezervlerini çeşitlendirmek ve küresel ekonomik belirsizliklere karşı kendilerini korumak için altın alımını artırıyor. Özellikle Çin ve Rusya, dolar bağımlılığını azaltmak ve finansal bağımsızlık sağlamak amacıyla rezervlerini altınla güçlendiriyor.

Bu eğilim, gerek jeopolitik riskler gerekse de ABD dolarının küresel olarak güçlenme eğiliminde olduğu dönemlerde Merkez Bankalarının para politikası ve rezerv yönetimi açısından elini rahatlatmak için ortaya çıkıyor. Dünya Altın Konseyi’nin 2024 raporuna göre, katılımcıların %29’u önümüzdeki 12 ay içinde altın rezervlerini artırmayı planlıyor. Bu oran, altına olan ilginin devam ettiğini, dolayısıyla dolara olan ilginin azalabileceğini ve uzun vadede küresel dengelerde değişikliklere yol açabileceğini gösteriyor.

Stablecoinlerin Rolü ve ABD İçin Fırsatlar

Diğer raporlar ile aynı günlerde, Paul Ryan stablecoinlerin ABD’nin ulusal borç krizini önleyebileceği konusunda Wall Street Journal’da oldukça sıradışı ve dikkat çeken bir makale kaleme aldı. Ryan’ın makalesine göre, dolar destekli stablecoinler, şu anda ABD Hazine bonolarının önemli bir net alıcısı konumunda. Bu sektör globalde büyümeye devam ederse, stablecoinler ABD hükümetinin en büyük borç alıcılarından biri olabilir ve sürekli yeni bir talep kaynağı sağlayabilir.

Ryan’a göre, bu yapı ABD için birkaç kritik fırsat sunuyor:

Borç Yönetimi: Dolar destekli stablecoinler, ABD Hazine bonoları için talebi artırarak, potansiyel bir borç krizini önleyebilir ve ABD’nin düşük maliyetle borçlanma kapasitesini koruyabilir.
Doların Küresel Dominasyonu: Stablecoinlerin dolar cinsinden olması, ABD dolarının uluslararası ticarette ve rezerv para birimi olarak kullanımını destekler.
Dijital Doların Avantajları: Stablecoinler, özellikle halka açık ve izinsiz blokzincirlerde yayımlandığında, Amerikan değerlerini yansıtan özgürlük ve açıklık ilkelerini destekler. Bu, Çin’in dijital Yuan’ına karşı daha şeffaf ve demokratik bir alternatif sunar.

ABD, dijital ekonominin gelişimi ve stablecoinlerin sunduğu bu fırsatları yakalayarak, finansal sisteminin istikrarını güçlendirebilir ve küresel rekabette liderliğini sürdürebilir. Kripto para birimleri ve dolar destekli stablecoinler için güçlü bir düzenleyici çerçevenin oluşturulması, ABD’nin uluslararası finansal sistemdeki konumunu daha da sağlamlaştırabilir.

Sonuç

Her ne kadar rastlantısal olsa da, benzer dönemde yayınlanan rapor ve makaleleri yan yana koyduğumuzda gelecek sene içinde FED’in para arzını arttırması sonucu kripto varlıkların ve beraberinde dijital paraların yükselişi, ABD ve küresel finans sisteminin istikrarı için bir şans olabilir. Bakalım önümüzdeki dönem yaşanacak gelişmeler Paul Ryan’ı haklı çıkaracak mı?