Ünal Sezer
IBTECH Grup Müdürü
IBTECH Dijital Bankacılık Grup Müdürü Ünal Sezer, Fintechtime okurları için kaleme aldı, “Fintekler Yeni Normal Dünyada Neler Yapmalı?.
Finans teknolojileri ve bu teknolojileri kullanarak çözüm geliştiren şirketlerin sayısı ve kalitesi birkaç yıldır hem dünyada hem de ülkemizde giderek artıyordu. COVID-19 salgını birçok sektörde olduğu gibi bu sektörde de ivmeyi maalesef genel anlamda olumsuz etkiledi. Ancak girişimci ruha ve çevik bir bedene sahip fintekler için bu durum aslında fırsatları da bünyesinde barındırmıyor değil. Bu yazıda siz değerli okurlara COVID-19’un finteklere olan etkisinden ve yeni normalde yani COVID-19 sonrasında bir fintek olarak göz önünde bulundurmamız gereken konulardan bahsedeceğim. Ama önce küçük bir hikaye ile başlayalım. Başı bilindik, sonu farklı olan bir hikaye ile…
Küçük prenses büyük evinin güzel bahçesinde oynarken hemen önünde bir kurbağa görür. Kurbağaya bakarken bir anda kurbağa konuşmaya başlar ve “Ben bir prensim, büyücü beni bu hale getirdi. Eğer beni öpersen tekrar bir prens olacağım ve seninle evleneceğim” der. Küçük prenses çok heyecanlanmış ve çok mutlu olmuştur. Ancak kurbağayı öpmekte kararsızdır. Bu kararsızlığı gören kurbağa prens şaşırır. “Ne o? Bir prensle evlenmek istemiyor musun?” diye sorar. Küçük prenses daha çocuktur ve şu cevabı verir. “Ben daha çocuğum, şu an bir prenstense; konuşan bir kurbağa daha çok ilgimi çekiyor” der…
Bu hikayeyi dönem dönem beklentilerin dönemsel ve durumsal değişkenliğini anlatmak için kullanırım. İçinde bulunduğumuz dönem, daha önce alışık olmadığımız tepkileri aldığımız, farklı beklentilerle karşılaştığımız bir dönem. Peki bu dönemde fintekler için neler oldu bir bakalım…
Hayatta Kalma Çabası
Birçok araştırmaya göre, dünyada finteklere olan yatırımcı iştahı, 2016’nın sonundan bu yana en düşük seviyede. Bu durum piyasalarda belirsizlik yaratan COVID-19 salgınının doğrudan bir sonucu olarak karşımıza çıktı. Fintekler sabit giderlerinin yanında yeni müşterilere ve yatırımcılara ulaşmada zorlandı. Bu durum dünyada birçok fintek için sonun başlangıcı oldu ve bir çok fintek, oyunu büyüklere bırakmak zorunda kaldı. Bu dönemde piyasaya çıkan fintek sayısı da çok az oldu. Ancak yeni normalde, ayakta kalan finteklerin çok daha hızlı büyüyeceğini öngörmek mümkün. Pandemi sonrası arz talep dengesi yatırımcı fintek ekseninde fintek lehine görünüyor. Ayakta kalabilenler için tabi…
Alternatif Gelir Kanallarında Azalma
Ülkemizde küçük ölçekli işletmelerin nakite ulaşmasında her ne kadar kolaylık sağlanmış olsa da dünya örneklerinde belirsizliğin borca girme iştahını azalttığı bir gerçek olarak karşımızda. Hükümetlerin açıkladığı destek paketleri ile ana gelir kalemlerine ulaşamayan şirketler maliyetlerini azaltmanın yollarını aradılar. Avrupa’da kişiler arası kredi alış verişi olarak bilinen P2P Lending işlemlerinde yatırımcıların fonlarını çekmesi sonucunda kümülatif hacim önceki yıla göre üçte birine düştü.
Dijitalleşme Kaçınılmaz Oldu
Sokağa çıkma kısıtlamaları, çevrimiçi alışverişten temassız teslimata, dijital yayın ve içerik hizmetlerine ve mobil ödemelere kadar dijital hizmetlerin kullanımını çok ciddi şekilde artırdı. Öyle ki temassız ödeme iki katına kadar çıktı. Nakitsiz bir hayatı tercih eder olduk ve çok kıymetli olan paraya dokunmak bile istemedik. Bu nedenle dijital değerler biz kullanıcıları kadar onu düzene koyan yasa koyucuları da harekete geçirdi. Ülkemizde elektronik para ile ilgili yasalar çıktı, dünya da hep birlikte takip ettiğimiz kripto paralar ile ilgili önemli gelişmeler yaşandı.
Bankalar ile Fintekler Arasındaki Duvar İnceldi
Bu dönemde pandeminin etkisinden bağımsız bankaların iç bünyesinde yer alan kuluçka merkezleri çok büyük bir başarılara imza attı ve fintek olsun olmasın birçok girişim için fırtınalı havalarda sığınılacak liman olduğunu gösterdi. Bu birliktelik organik olarak olmasa bile, çözümler ortak akılla zenginleştirildi, geliştirildi. Bir kullanıcı olarak alınan hizmetin bankadan mı yoksa arka planda bir başka şirketten mi alınıyor olduğunu anlamanın zor olduğu çözümler sunuldu. Bankalar mevcut müşterilerine, ihtiyaç duydukları insan kaynakları, saha personel yönetimi gibi dikey çözümleri sunarak memnuniyetlerini artırırken, fintekler veya diğer girişimler bu sayede çok ciddi yeni müşteri kazanımları sağladı.
Yeni Normalde Fintekler Nelere Dikkat Etmeli?
Dijital olan ile olmayan arasındaki güven farkı azaldı
Bankaların elindeki en büyük güçlerden bir tanesi müşterilerine verdiği güvendir. Şubelerinin varlığı, yüz yüze iletişimin gücü, belirli yaş ve üzerinin bu sistemde yeni bir arayışta olmayışı gibi nedenlerden dolayı finteklerin dijital çözümleri belli bir kitleye ulaşmakta zorlanıyordu. Ancak pandemi döneminde şubelerin kapalı oluşu, dijital kanalların kullanımlarının artması bu kitlede de alışkanlıkları değiştirdi. Pandemi, dijital olan çözümlerin de iş yaptığını, sohbetlerin yazılı olarak dijital ortamda da yapılabileceğini bu kitleye de gösterdi. Bu nedenle pandemi sonrası fintekler için bu güvensizlik problemi, büyük bir problem olmaktan çıktı. Hatta şubelerde yapılan işlemlerin henüz dijitalde olmayan çözümleri fintekler için yeni bir fırsat olarak değerlendirilebilir.
Yaşlılar için dijital çözümler
Pandemi döneminde kısıtlamalara öncelikli olarak maruz kalan yaşlı kesim dijital çözümleri zorunluluktan da olsa kullanmaya başladı. Daha önce faturasını sürekli şubeden yatıran bir banka müşterisi mevcut ve görece kendisi için riskli dijital kanallarda yakınlarından destek alarak hizmet almaya başladı. Emekli kesim siparişlerini ilk kez telefonda verir oldu. Bu dönem fintekler ve diğer girişimler açısından, yaşlılar için kolay ve basit olduğu kadar güvenilir çözüm fırsatlarını barındırıyor.
Doğru ve Tutarlı Bilgiye Hızlı Erişim
Yine bu dönemde finansal verilere ve varlıkların değerlerine doğru ve tutarlı bir şekilde erişim önem kazandı. Mevcut mevduatın değerlendirilmesi, yatırım ihtiyaçlarının ve çözümlerinin her türden mevduat müşterisi için aynı kalitede verilebilir olması önemli oldu. Her finansal işi yapan tek bankacılık uygulaması yerine dikeyde belli bir işi ama çok basit ve yeni bir bakış açısıyla yapma fırsatı, bankaların servislerini dışarıya açtığını da düşününce önümüzde duruyor.
Yeni Mobil Uygulamalara Yatkınlık
Her anlamda dijitalleşen kullanıcılar yeni uygulamaları eskisine nazaran daha kabul eder oldu. Özellikle sağlık alanında görüntülü konuşmalar ile muayene konusu önemli ve yaygınlaşan bir yenilik sayılabilir. Bu ve bunun gibi uzakları yakın eden çözümler kabul görmeye, kendine farklı sektörlerde yer bulmaya devam edecek görünüyor.
Temassız Ödeme Çözümleri
Gelişimindeki ivmenin çok ciddi arttığı teknolojilerden bir tanesi de yine temassız ödeme alanı oldu. Öyle ki bu ödeme yöntemini hem kayıtdışı ekonomiyi kayıt altına almak hem de virüslerin yayılımını engellemek için destekleyen standartlar, kurallar yayınlandı. Finteklerin takip etmesi ve ödeme yöntemlerini kolaylaştıracak çözümleri mutlaka karşılık bulacaktır.
Sağlıklı ve güzel bir dünya dileğiyle…