Bilgi Teknolojileri Yöneticisi
Dr. Yasin Taha Celiloğlu
Bilgi Teknolojileri Yöneticisi Dr. Yasin Taha Celiloğlu, Fintechtime okurları için kaleme aldı, “Yüz ve Ses – Bu Benim Parolam”.
Güncellenen Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurulu mevzuatıyla mobil bankacılıkta biyometri, NFC, OCR/MRZ gibi teknolojilerin kullanılmasının önü açılmıştı. Biyometrik teknolojilerin kullanımı için en belirgin ve umut verici endüstriler ise bankacılık ve finansal teknolojiler.
Fintech endüstrisi muazzam bir hızla gelişiyor aynı zamanda kurumların finansal altyapısını ve iş yapma yaklaşımlarını değiştiriyor. Sektör için iki temel gereksinim var: Birincisi, finansal sistemin verimliliği, ikincisi güvenliği. Sistemin verimliliği açısından biyometrik teknolojiler bu gereksinimleri karşılıyor ve en son fintech gelişmeleriyle de gayet uyumlu. Bilindiği üzere biyometrik verilerle kişinin fizyolojik ve biyolojik özelliklerini karakterize edip kimliğini belirlemek mümkün. Biyometri için en belirgin kullanım alanı, farklı adımlarda ve farklı finansal etkileşim senaryolarında hızlı ve güvenilir müşteri tanımlaması.
Güvenliğin sağlanması her türlü ödeme ve transfer sistemleri, bankacılık, bireysel finans, kredi, varlık ve yatırım yönetimi için geçerli. En basit biyometri, akıllı telefonların ve tabletlerin parmak izi tarayıcılarında kullanılmakta. Bu yöntemle Google Pay ve Apple Pay sistemlerine erişim sağlamaktayız. Dünyada birçok büyük banka, hem uygulamaya giriş yapmak hem de işlemleri onaylamak için (genellikle SMS onayları yerine) mobil uygulamalarında biyometri kullanıyor. BDDK geçtiğimiz eylül ayında bankalarca kullanılacak, uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ilişkin tebliğ taslağını güncellemiş ve böylece biyometri teknolojilerinin kullanılmasının önü açılmıştı. Dünyadaki iyi uygulamaların da detaylı incelenmesiyle hazırlanan düzenlemeyle uzaktan kimlik tespiti mümkün hale gelecek.
Ödeme sistemlerinde biyometrik teknolojiler
Uluslararası ödeme sistemi MasterCard, Avrupa’daki 12 ülkede çevrimiçi alışverişleri bir özçekim (selfie) ile onaylama özelliğini başlatmıştı. 2014’te ise Zwipe ile birlikte, kart sahiplerinin parmak izlerini tanımak için yerleşik sensörlü plastik bir kart geliştirdi ve bankacılık işlemlerini temassız ve pin kodu girmeden yapılmasını sağladı. 2016’da ise çevrimiçi alışveriş yapanların akıllı telefonda parmak izi tarayıcısı kullanarak veya öz çekim (yüz tanıma) teknolojisiyle kimliklerini doğrulamalarını sağlayan Identity Check Mobile piyasaya sürüldü. Firmalar ayrıca, “dâhilî” biyometrik tanımlama teknolojilerini (kalp atışı, venöz desen) kullanma olasılıklarını da değerlendiriyor. Amazon, Uber ve hatta ABD’deki bazı devlet kurumları buna benzer adımlar atmaktalar.
Bankacılık sektöründe biyometri
Biyometrik teknolojiler, bankalar dâhil olmak üzere, her türlü hizmet için bir tanımlama aracı olarak kullanılmakta.
Dünyada birçok uygulamada müşterilerin banka şubesini bir kez ziyaret etmeleri ve biyometrik verilerini bir kez teslim etmeleri yeterli. Bu sürecin sonrasında sistem kullanıcıları şubeyi ziyaret etmeden ve kimlik kartı beyan etmeden diğer bankaların da müşterisi olabiliyorlar. Ülkemizde de birçok banka uzaktan hesap açılışı uygulamasını uzun süredir kullanıyor.
Rus Bankacılık devi Sberbank, belge yerine biyometrik sistemleri kullanıyor. Artık müşteriden kimlik talep edilmiyor, bu teknoloji şubenin girişinde müşterileri tanıyor ve işlemlerini onaylayabiliyor. Bank Negara Indonesia’da fraud işlemlerle mücadele etmek için bu teknolojiye geçti. Sistem, sahte veya kayıp bir kimliği tanımaya yardımcı oluyor ve mobil uygulamada, müşteri için olağandışı işlemleri müşteriden onaylamasını talep ediyor: Başkasının kartlarına yapılan transferler, karakteristik olmayan transfer tutarları, çevrimiçi satın alımlar için ödeme, vaktinden önce bir mevduat kapatma işlemleri gibi…
Teknoloji geliştirmenin nispeten yeni bir yönü biyo-mühendislik. Sadece kameraya bakarak yüz tanıyan biyometrik bir kart ya da hesaba bağlı sistemlerle, satın alma ve ödeme işlemlerini gerçekleştirmek mümkün hale geldi. Bu hizmet müşterilerin alışveriş için daha hızlı ödeme yapmalarına ve mağazaların maliyetlerini düşürmelerine olanak sağlamakta. Böylece 15 saniye yerine, tüm biyometrik ödeme süreci en fazla beş saniye sürmekte. Müşterinin mağazadaki tüm eylemlerinin zaman-maliyetini dikkate alırsak -cüzdandaki kartı bulmak, ödeme için mobil uygulamayı etkinleştirmek veya loyality kartı çıkarmak yerine- biyometriyi kullanmak süreci daha da hızlandırıyor.
ResearchAndMarkets verilerine göre biyometrik teknolojilerin piyasa hacmi 23.99 milyar dolara ulaştı. Uzmanlar, küresel donanım pazarının (okuyucular, kontrolörler, tarayıcılar, kameralar, vb.) ve biyometri yazılımının yükselişte olduğunu ve gelecekte de pozisyonunu koruyacağını ön görüyorlar. Bu tür ürünler için harcamaların, yıllık, yaklaşık %17 oranında artması bekleniyor.
Müşterilerin biyometrik verilerinin kredi kuruluşları tarafından kullanılabilirliği, uzaktan bilgi etkileşim kanallarıyla ödeme ve diğer hizmetlerin sağlanması ülkemizin kırsal bölgelerinde yaşayan müşterileri daha erişilebilir kılacaktır. Bir hatırlatmada bulunmakta fayda var: Biyometrik kişisel veriler 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na göre ancak gerçek kişilerin rızası mevcutsa işlenebilir.
