Dijitalleşme İle Önemi Artan Kavram: Regtech

ARC Law Firm Kurucusu Avukat Cemal Araalan ile ARC Law Firm Ortağı Avukat Alp Mete Şirin, Fintechtime Kasım sayısı için yazdı “Dijitalleşme İle Önemi Artan Kavram: Regtech”.

“RegTech’i tek bir cümle ile uyum süreçlerini daha hızlı, verimli ve düşük maliyetli hale getiren teknoloji olarak ifade edebileceğimizi düşünüyoruz. Bu makalemizde, işletmelerin yasal zorunlulukları yerine getirirken rekabet avantajı sağlamaları için kritik bir rol oynayan RegTech’in temel yapı taşları ve RegTech’in finans dışındaki sektörlerde kullanım potansiyelini ele alıyoruz.”

Dijitalleşme İle Önemi Artan Kavram: Regtech

Son yıllarda özellikle dijitalleşmenin de artışı ile küresel finansal sistemlerde yaşanan krizler regülasyonların sayıca artmasına ve de var olan regülasyonların daha karmaşık hale gelmesine yol açmıştır. Özellikle 2008’de yaşanan ve “Büyük Buhran” olarak da bilinen finansal krizden sonra devletler ve bunlara bağlı düzenleyici kurumlar, finansal sistemdeki var olan açıkları kapatmak ve piyasa istikrarını korumak amacıyla daha katı ve detaylı düzenlemelere gitmiştir.[1] Bu durum da tabii ki özellikle finans endüstrisi için uyum ve raporlama yükümlülüklerinin ciddi oranda artırmıştır.

Finansal kurumlar ise bir yandan değişen regülasyonlara uyum sağlamaya çalışırken, diğer yandan düzenlemelere uygun olduklarını aktif bir şekilde raporlamak zorunda kalmıştır. Özellikle bankacılık ve sigortacılık gibi finansal süreçlere yoğun temas halinde olan sektörlerde sürekli güncellenen regülasyonlar, uyum süreçlerini manuel olarak ve yalnızca insan gücüne dayalı bir şekilde yönetmeyi neredeyse imkânsız hale getirmiştir.[2] Regülasyonların bu kadar karmaşıklaşmasının altında yatan temel nedenlerden biri de her bir düzenleyici otoritenin farklı raporlama ve veri yönetimi gereksinimleri araması olmuştur.

Finans endüstrisinde bulunan hizmet sağlayıcılar sadece operasyonel süreçlerini değil, aynı zamanda veri toplama, toplanan bu verileri işleme ve analiz sonrası raporlama süreçlerini de optimize etmek zorunda kalmışlardır aksi halde yüksek miktarlarda verinin bulunduğu bu alanda verimlilik giderek düşmektedir. Geleneksel yöntemlerle bu süreçlerin yönetmeyi tercih eden kurumlar, büyük oranda zaman kaybı yaşadıkları gibi hata yapma riskleri de oldukça artmıştır.

Tam olarak da bu noktada RegTech kavramı ortaya çıkmaya başlamış ve finansal kurumların regülasyonlara daha hızlı bir şekilde uyum sağlamaları için bir çözüm önerisi olarak geliştirilmiştir.

RegTech Nedir?

“Regulatory Technology”nin kısaltılmış hali olan RegTech finansal hizmet sağlayıcılarının artan regülasyon yükümlülüklerini verimli bir şekilde yerine getirebilmesini maksimize etmeye çalışan teknoloji çözümlerini ifade etmektedir. Burada yeni nesil teknolojiler kullanılarak ve iş süreçlerine başarılı bir şekilde entegre edilmesi sağlanarak, firmaların regülasyonlarla uyum sağlama süreçlerini otomatikleştirmek, veri yönetimini iyileştirmek ve raporlama süreçlerini hızlandırmak amaçlanır.[3]

RegTech’in çekirdeğine indiğimizde buradaki temel amacın, karmaşık veri setlerinin hızlı bir şekilde işlenmesini sağlamak ve uyum süreçlerini daha çevik hale getirmek olduğunu görüyoruz. Yapay zeka’nın da hızla gelişmesi ve bulut tabanlı platformlarla birlikte projelendirilmesi ile firmaların regülasyonlara ne kadar uyumlu olduklarını takip etme imkanı tanınmaktadır.[4] Finans kurumları tarafından çokça tercih edilen rapor otomasyon araçları buna çok güzel bir örnektir. Bu araçlar ile finansal kurumlar gerekli verileri otomatik olarak toplar, işler ve düzenleyici kurumlara kolaylıkla sunabilir.

Firmaların riskleri daha etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olmakta da önemli bir aktör olmaya aday olan RegTech, aynı zamanda uyum süreçlerini de optimize edebilir. Bu durum doğal olarak maliyeti de düşürecektir

En basit şekilde RegTech’i tek bir cümle ile uyum süreçlerini daha hızlı, verimli ve düşük maliyetli hale getiren teknoloji olarak ifade edebileceğimizi düşünüyoruz.

RegTech’in Temel Yapı Taşları

RegTech, çeşitli teknolojik araçlar ile platformları bir araya getirerek uyum süreçlerini otomatikleştiren bir ekosistem olduğundan bahsettik. Bu ekosistem ise temelinde önemli yapıtaşlarına sahip. Bunlar ise şu şekildedir:

Veri Yönetimi ve Büyük Veri Analitiği

RegTech için oldukça önemli bir konumda olan verilerin, doğru bir şekilde yönetilmesi kritik bir konudur. Büyük veri analitiği büyük ve çeşitli veri setleri üzerinde işlem yaparak gizli örüntüleri çıkarma, bilinmeyen ilişkileri keşfetme sürecidir.[5] RegTech’deki rolü de düzenleyici gereklilikler doğrultusunda verilerin analiz edilerek ve yorumlanmasını sağlamaktır. Burada finansal kurumların veri odaklı kararlar alması sağlanırken, regülasyonlara uyum sağlanmasında da büyük bir rolü üstlenir. Özellikle finans endüstrisi gibi büyük ve dağınık verilere sahip alanlardaki veri setlerinin entegre edilmesi ve bu verilerin raporlamaya hazır hale getirilmesi, uyum süreçlerinde kritik bir rol oynamaktadır.

Rapor Otomasyon Araçları

RegTech çözümlerinin önemli bir diğer unsuru ise rapor otomasyonudur. Finansal kurumlar, sürekli değişen regülasyonlar karşısında, raporlama süreçlerini hızlandırmak amacıyla bu gibi araçlardan oldukça fazla yararlanmaktadır. Buradaki amaç manuel müdahaleyi en aza indirerek regülasyonlara uygun raporların hızlı ve hatasız bir şekilde hazırlanması, raporlama süreçlerinde zaman ve maliyet tasarrufu sağlanmasıdır.

Robotik Süreç Otomasyonu (RPA)

Tekrarlayan ve manuel yapılan işlemleri otomatize ederek uyum süreçlerinde önemli bir verimlilik sağlayan robotik süreç otomasyonu, yüksek hacimli ve zaman alıcı görevleri robotik yazılımlar aracılığıyla yürüterek, insan hatalarının minimize edilmesine ve uyum süreçlerinin hızlandırılmasına olanak sağlar.

Bulut Tabanlı Çözümler

Girişte de bahsettiğimiz üzere RegTech çözümlerinin önemli bir kısmı bulut tabanlı platformlar ile bütünleşmiş bir şekilde çalışmaktadır. Bulut tabanlı sistemleri tercih edilme sebebi, maliyet avantajı, esneklik ve ölçeklenebilirlik sunarak verilerin güvenli bir şekilde saklanmasını ve farklı birimlerdeki ekipler arasında kolayca paylaşılmasını sağlamasından kaynaklanır.

RegTech’in Finans Dışındaki Sektörlerde Kullanım Potansiyeli

RegTech, başlangıçta her ne kadar finans sektörü için geliştirilmiş olsa da geliştikçe farklı sektörlerde oluşturabileceği potansiyel açıkça görülebilir. Özellikle finansal kurumların yanında, sağlık, enerji, telekomünikasyon gibi alanlarda artan düzenlemeler RegTech’in bu gibi alanlarda da kullanımına yol açmıştır.

Özellikle Sağlık sektörü düzenlemelerin son derece sıkı olduğu ve veri güvenliğinin kritik önemde olduğu bir sektör. Burada sağlık verilerinin korunması sıkı denetimler gerektirmektedir ve RegTech çözümleri ise bu sektörde oldukça kritik bir rol oynayarak sağlık hizmet sağlayıcılarının veri güvenliği ve raporlama yükümlülüklerini daha etkin bir şekilde yönetmesine olanak tanıyabilir. Gelişen yapay zeka ile de teknoloji destekli araçlar sayesinde hasta verilerinin işlenmesi ve denetlenmesi daha verimli işlenebilir hale gelecektir.

Enerji sektöründe çevre sektörünü de içine alabileceğimiz, karbon salınımı, enerji tüketimi ve sürdürülebilirlik ile ilgili sıkı düzenlemeler bulunan bu regülatif sektörlerde RegTech çözümleri, var olan düzenlemelere uyum sağlamak için veri toplama, analiz ve raporlama süreçlerini otomatize ederek özellikle çevresel sürdürülebilirlik raporlaması gibi zorlayıcı süreçlerin daha şeffaf ve verimli hale gelmesine imkân tanıyabilir.

Telekomünikasyon, E-ticaret ve eğitim gibi sektörleri de RegTech’in kapsamına yavaşça girmektedir. Telekomünikasyon, sürekli genişleyen veri hacmi ve kullanıcı bilgilerinin korunması konularında ciddi düzenleyici baskılarla karşı karşıyadır ve müşteri bilgilerine yönelik regülasyonlar, telekomünikasyon firmalarının büyük miktarda verinin yönetimini doğru ve verimli yönlendirmelerini gerektir.[6] E- ticaret her zaman dolandırıcılık riskleri barındırabilir bunun denetlenmesi için de RegTech önemli bir yere sahip olabilir. Örneğin, yapay zekâ ve büyük veri analitiği kullanarak şüpheli işlemleri anında tespit eden RegTech araçları sorun çözmede etkin bir araç haline gelebilecektir. Eğitim ise dijitalleşmenin hızla arttığı bir başka alandır otomatik raporlama ve analiz araçlarının kurumların uyum süreçlerini hızlandırarak maliyetleri düşürebileceği gündeme gelmektedir.

Sonuç

Dijitalleşmenin hızlı bir şekilde artması ile regülasyonların karmaşıklığı ve sayısı her geçen gün artarak devam etmektedir. Bu durum, manuel ve insan gücü ile yönetilmesi zor olan süreçleri daha verimli hale getiren teknolojik çözümler arayışını doğurmuştur.

RegTech’in sunduğu teknoloji odaklı çözümler, giderek daha fazla sektör tarafından daha geniş bir kullanım alanına sahip olacaktır. RegTech, işletmelerin yasal zorunlulukları yerine getirirken rekabet avantajı sağlamaları için kritik bir rol oynamaya devam edecektir.