Bitcoin Artık ne Hızlı, ne de Düşük Komisyonlu

Çıkış noktası özgür bir finans anlayışı, eşler arası hızlı para transferi ve düşük komisyon olan bitcoin, en güçlü özelliklerinden ikisini kaybetti.

Bitcoin’in icadından itibaren en çok heyecan veren unsurlarının başında eşler arasında hızlı ve düşük komisyonlu işlemler yapmak geliyordu. İlk zamanlar bu sözlerinin arkasında olan bitcoin, ana akımın ilgisini çektikten sonra en önemli iki gücünü kaybetmeye başladı. Popülerliği ile doğru orantılı olan işlem sayısının günbegün artması, hem işlemlerin daha uzun sürede gerçekleşmesine (hatta bazen gerçekleşmemesine), hem de işlem komisyon ücretlerinin de tavan yapmasına neden oldu. Reddit’teki kullanıcıların da alay konusu olmaya başlayan bitcoin’in web sitesi, sessiz sedasız tasarım değişikliğine gitti.

Bitcoin’in resmi web sitesinde “Hızlı Para Transferi” cümlesindeki “Hızlı” ibaresi kaldırıldı, “Düşük Komisyon” bölümü de komple silindi.

Bitcoin’in resmi sitesinde zorunlu tasarım değişikliği

Bir süredir Reddit kullanıcılarının hedefinde olan bitcoin web sitesi, baştan aşağı yalanla dolu olduğu iddiasıyla deyim yerindeyse tefe konulmuştu. Sunulan teknolojinin özellikleri sahte bilgilerle aktarılıyor iddiasına daha fazla görmezden gelemeyen yetkililer, bitcoin’in resmi sitesinde güncelleme yapmak zorunda kaldılar.

Bitcoin.org sitesinde yer alan, “Fast peer-to-peer transactions (eşler arasında hızlı işlemler)” ifadesi, “Peer-to-peer transactions (eşler arasında işlemler)” olarak güncellendi.

“Low processing fees (Düşük işlem ücretleri)” özelliği ise tamamen kaldırılıp yerine, “Fraud protection (Dolandırıcılık koruması)” açıklaması eklendi.

Haberi yaptığımız sırada Bitcoin.org’un Türkçe sayfasında herhangi bir değişiklik yapılmamıştı:

Yapılan bu değişiklik çok büyük bir olay gibi gözükmese de, bitcoin geliştirici grubu tarafından bir geri adım atıldığı ortada. Yapılan bu güncellemenin, bitcoin’in aktif olarak kullanılacak “dijital para birimi” olmak yerine, “dijital varlık” olarak görülmesi gerektiği de gün yüzüne çıkmış oldu.

Yeni fork’lar (çatallaşma) gelebilir

Bitcoin geliştirici grubu içinde birçok fikir dolaşıyor. Bunların başında da, işlemlerin daha hızlı ve daha ucuz biçimde gerçekleşmesi için fork (çatallaşma) yapılması fikri geliyor. 2017’nin sonunda da konuşulan fork fikirlerine şimdilik destek veren yok. Reddit sayfalarında ise önümüzdeki dönemde konuya daha ciddi eğilmek üzere muhalif grupların seslerini yükseltecekleri konuşuluyor.

Fork (Çatallaşma) nedir?

Blockchain, verilerden oluşan bir zincir ve bu zincir her zaman tek bir yol izlemiyor. Çeşitli nedenlerle izlenen yollar ayrılabiliyor. Veri yolunun ayrılmasına ise fork (çatallaşma) deniliyor. Kripto para sistemlerinde fork, para biriminin değerlerine etki edecek kadar büyük önem arz ediyor.

Blockchain sistemlerinde neden fork yapılıyor?

Bu sorunun tek cevabı yok. Sistemin işleyişinde daha önce akla gelmeyen bir sorun baş göstermiş de olabilir, yeni ve daha akılcı bir yöntem bulunmuş da… Fork, her an ortaya atılabilecek bir fikir, ancak kabul görmesi kesin değil. Zira blockchain sistemi merkezi bir kontrol sistemine sahip olmadığı için, ortaya atılan fork fikrinin belli bir kitle tarafından uygulanması gerekiyor.

Kısacası, blockchain ağında bulunan herkes fork talebinde bulunabilir, ama bunun uygulamaya geçmesi için ağın çoğunluğu tarafından kabul görmesi gerekiyor. Kripto para birimlerinde değer kaybına ya da toplulukta ayrılığa neden olma ihtimali bulunan fork ikiye ayrılıyor:

Soft Fork

“Tercihli”, “geçici” ya da “geriye uyumlu” olarak tanımlanan soft fork türünde sistemde ufak çapta güncelleme yapılması söz konusudur. Ana blockchain ağının bir kümesi olan soft fork zincirinde yapılan işlemler geriye uyumludur. Kripto para birimleri açısından değerlendirecek olursak, soft fork’un ardından eski ya da yeni blokta oluşturulduğu fark etmeksizin para değişimi yapılabilir.

Hard Fork

“Mecburi” ya da “geriye uyumsuz” olarak tanımlanan hard fork’ta, eski ve yeni kurallara uygun biçimde oluşturulmuş bloklar farklı zincirler üzerinden ilerler ve ayrışırlar. Ayrışma yaşandıktan sonra iki zincir arasında etkileşim yapılamaz. Hard fork geri dönüşü olmayan bir hamle olduğu için yalnızca zorunlu durumlarda gerçekleşir. İşlemin ardından topluluğun ikiye bölünme ihtimali de yüksektir.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için, Fintechtime Kış 2018 sayısındaki “İnternetin Yeni Çağı: Blockchain” dosya konusunu okuyabilirsiniz.