KPMG Türkiye Fintech ve Dijital Finans Lideri
Sinem Cantürk
KPMG Türkiye Fintech ve Dijital Finans Lideri Sinem Cantürk, Fintechtime okurları için yazdı “Bankacılıkta İnovasyon Sürüyor: Platform Bankacılığı”.
Gömülü finans ve DeFi (merkeziyetsiz finans) gibi yeni hizmetler, geleneksel iş modellerine meydan okuyor. Fintech’ler ve diğer yenilikçi şirketler, bankacılık değer zincirini parçalara ayırırken; köklü kurumlar büyük sermayeli teknoloji devlerinden rekabet görüyor.
Bankacılık sektöründe dijitalleşme hızla devam ederken bankacılık deneyimi ve işletme modelleri, diğer sektörlerdeki müşteri deneyimi anlayışıyla her zamankinden daha çok paralellik gösteriyor. Gömülü finans ve DeFi (merkeziyetsiz finans) gibi yeni hizmetler, geleneksel iş modellerine meydan okuyor. Fintech’ler ve diğer yenilikçi şirketler, bankacılık değer zincirini parçalara ayırırken köklü kurumlar büyük sermayeli teknoloji devlerinden rekabet görüyor.
Sektörde yeni iş modelleri arasında, son dönemde dikkat çekenlerden bir diğeri ise “Platform Bankacılığı” olarak karşımıza çıkıyor. Platform bankacılığı; geleneksel ve dijital bankacılığı, fintech’leri ve yenilikçi paydaşları bir araya getirerek geleneksel bankacılık modelini müşteri odaklı hale getiriyor. Platform modeline geçen bankalar, müşterilerine yalnızca kendi hizmetlerini değil iş ortaklarının da ürünlerini ve hizmetlerini sunabiliyor. Günümüzde birçok bankanın mobil uygulamasından sigorta gibi yan ürünler satın almak mümkün. Müşteriler ise platform bankacılığı aracılığıyla mobil uygulama üzerinden market alışverişlerini yapabiliyor, yemek siparişlerini verebiliyor veya ulaşım kartlarına para yüklemelerini gerçekleştirebiliyor.
Açık Bankacılık ve Platform Bankacılığı arasında bir ilişki var mı?
Açık bankacılık, bir bankanın müşteri verisini, müşterinin rızası dahilinde API’ler aracılığıyla üçüncü taraflarla paylaşması anlamına geliyor. Açık bankacılık müşterilere ürettikleri veriyi kontrol etme imkânı vererek bankacılık hizmetlerinden en verimli şekilde faydalanılmasını sağlıyor.
Platform Bankacılığı’nı ise bankaların hem bankacılık hem de bankacılık dışı hizmetler sunduğu dijital bir pazar yeri olarak düşünebiliriz. Müşteri verisi, aynı açık bankacılıkta olduğu gibi anlaşma dahilinde paylaşılabiliyor. Aslında platform bankacılığının açık bankacılık tarafından desteklenen ve güçlendirilen bir iş modeli olduğu söylenebilir. Bankaların müşterilerin güvenini kazanması ve daha iyi hizmet sunması fikrine dayanıyor.
Bankalar platform modelinde nasıl yer alabilir?
Platform modeli dışarıdan bakıldığında bankalar için tehdit oluşturuyor gibi bir izlenim bırakabilir ancak sektördeki köklü oyuncuların platformlaşmanın sunduğu değeri ve fırsatları anlaması kritik önem taşıyor.
Diğer yandan sektördeki köklü oyuncuların fintech’ler ile aynı bulut temelli teknoloji uygulamalarına ve hızlı teknoloji geliştirme metodolojilerine erişim imkânı olsa da bunlardan fayda sağlamaları daha yavaş bir süreç. Bankaların bunu yapabilmesi için bankaların ürün veya hizmet geliştirmeden satışa, dağıtımdan servise dikey entegre değer zincirlerinden uzaklaşması gerekiyor.
Bankaların platform ekosistemine girişi temelde 2 model üzerinden mümkün olabilir. İlk olarak bankalar bu sistemde katılımcı olarak yer alabilir. Hizmet Olarak Bankacılık (BaaS) modeliyle ödeme altyapılarını ve müşteri veri tabanlarını üçüncü parti uygulamalarla paylaşarak gömülü finans işlevi görebilirler. İkinci olarak da online bir platformun kurucusu ve ev sahibi olarak görev alabilirler. İkinci yaklaşımda, finansal hizmetler sektöründe faaliyet gösteren üçüncü parti teknoloji şirketleri, bankanın BT altyapısı içerisinde müşteriler için değer oluşturabilir, böylelikle bankaların mevcut müşteri tabanına daha geniş bir ürün ve hizmet portföyü sunulmuş olur.
Türkiye’de Platform Bankacılığı hangi aşamada?
Platform Bankacılığı’nın Türkiye’de öncü bir örneği mevcut, ancak sektördeki diğer oyuncular düşünüldüğünde bir gelişim noktası olduğu söylenebilir. Açık Bankacılık mevzuatı ülkemizde 2021 yılında çıktı. Verinin, müşterilerin hizmetlerden en verimli şekilde faydalanmasını sağlayacak bu uygulama olgunlaştıktan sonra birçok yeni çözümün hayata geçmesi bekleniyor. Bu aşamada mevzuatı takip etmek kritik önemde. Açık bankacılığın gelişiminin, platform bankacılığını destekleyeceğini düşünüyoruz.
Sonuç olarak
Platform Bankacılığı aslında zorlu bir dönüşüm yolculuğu olsa da bankaların büyümeyi hızlandıracak yeni iş modelleri geliştirmesini ve yeni pazarlara giriş yapmasını sağlayabilecek yeni yetkinlikler edinmesini destekliyor. Platform Bankacılığı’nda aktif bir pozisyon, bankalar için hem yeni gelir kaynakları sağlayabilir hem de müşteri deneyimini ve operasyonel verimliliği iyileştirebilir.
