İsveç Tamamen Nakitsiz Hayata Geçmek Üzere

Nakit para kullanımının günbegün azaldığı İsveç’te, tüm ödemelerin sadece elektronik sistemlerle gerçekleşmesi için artık gün sayılıyor.

Gelişmiş dünya ülkeleri arasında en mühim hedefler arasında yer alan “yüzde 100 nakitsiz toplum” anlayışına en yakın ülke olarak gösterilen İsveç, amacına ulaşmak üzere. Ülkede çok hızlı biçimde azalan nakit para kullanımı, tamamen elektronik ödeme sistemleriyle ekonominin dönmesini hayal olmaktan çıkarıyor. 2016 yılında yayımlanan raporlarda, ülkede yüzde 90’ın üzerinde nakit dışı ödeme yapıldığı ifade edilmiş, tamamen nakitsiz toplum hedefine ulaşmak içinse 2021 yılı işaret edilmişti.

Nakitsiz toplum hedefi koyan gelişmiş ülkelerin gıpta ile baktığı İsveç, yakın gelecekte hedefine ulaşacak gibi duruyor.

Gençlerin yüzde 95’i nakit kullanmıyor

Dünya genelinde birçok ülkede nakit kullanımı azalıyor, nakit dışı elektronik ödeme yöntemlerine olan ilgi ise artıyor. Bu değişime öncülük eden ülkelerin başında ise İsveç geliyor. 2016 yılında yayımlanan raporlarda diğer ülkelere kıyasla, nakit kullanımının en az olduğu Kuzey Avrupa ülkesinde, 2019’a geçmek için gün sayıldığı şu dönemde dijital ödeme sistemleri tavan yapmış durumda.

Tamamen nakitsiz topluma geçiş hedefini 2021 olarak belirleyen İsveç’in bu projesini gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceği henüz netlik kazanmadı. Uzmanlar, en geç 2025 yılında ülkedeki tüm esnafların da dahil olacakları nakitsiz bir ekonomik hayatın başlayacağını söylüyorlar. Euronews tarafından paylaşılan istatistiklere göre, 2010 yılında yüzde 40 olan nakit kullanımı, 2018 yılına gelindiğinde yüzde 10 seviyelerine düştü. Özellikle genç neslin nakit kullanmayı tercih etmediği Kuzey Avrupa ülkesinde, 18 ila 24 yaş aralığındaki gençlerin yüzde 95’i banka kartı ya da Swish isimli akıllı telefon uygulaması üzerinden ödemelerini gerçekleştiriyor.

Ellerine ödeme çipi taktıranların sayısı artıyor

Nakitsiz toplum projesine en yakın isim olarak gösterilen İsveç’te, banka kartı ya da mobil uygulamalar yerine mikroçip kullananların sayısı hiç de azımsanmayacak ölçüde. Ödemelerini, ellerine taktırdıkları mikroçipler vasıtasıyla yapan İsveçli tüketici sayısı 4 bini aştı.

Hayatın neredeyse tamamen nakitsiz hale gelmesinin en büyük etmenlerinden biri de bankaların dahi nakit kabul etmemesi. İsveç’teki bankaların çok büyük kısmı elektronik ödeme yöntemlerini kullanıyor. Ülkede bulunan bin 400 banka şubesinin yarısına yakını nakitle işlem yapmıyor. Aynı şekilde banka ATM’lerin sayısı da günbegün azalıyor.

Euronews haber sitesinde belirtilene göre, İsveç’te 2000’lerin başında bankalarda yaygınlaşan soygun olayları neticesinde nakit dışı ekonomiye ağırlık verilmesi planlanmış. 2009 yılında milyonlarca doların çalındığı helikopterli soygunun ardından ülkede radikal kararlar alınmış. Yayımlanan istatistiklere göre, 2008 yılında 210 banka soygununun olduğu Kuzey Avrupa ülkesinde, 2017 yılında banka soygunu sayısı ikiye düşmüş durumda.

Umumi tuvaletlerde bile dijital ödeme geçerli

Banknot ve bozuk paralar, Avrupa ve ABD’deki ekonominin yaklaşık yüzde 10’unu oluştururken, İsveç’te bu oran yüzde 1 seviyelerine geriledi. İsveç Merkez Bankası ve ülkede yer alan bankaların ortak biçimde geliştirdikleri Swish adlı ödeme uygulaması, günlük alışverişlerde nakit yerine sıklıkla kullanılıyor. Ülkede restoranlar ve otoparklar sadece dijital ödeme kabul ediyor. Toplu taşıma araçlarında dijital ödeme kullanılıyor. İsveç’te tuvalet ücretleri bile sadece dijital yöntemlerle ödeniyor.

Türkiye’nin Nakitsiz Toplum Vizyonu Yurt Dışı Basınının Gündeminde