Bağımsız profesyoneller için esnek bir şirketleşme alternatifi sunan Rimuut’un Kurucu Ortakları Esen Bulut ve Mert Bulut ile Fintechtime Sonbahar 2020 Kasım & Aralık sayısı için özel bir röportaj yaptık.

Rimuut’u sizden dinleyebilir miyiz? Nasıl bir çalışma sisteminiz ve (kaç çalışanınız) ekibiniz var? 

Yeni ekonominin hızla değişen dinamiklerini sürekli olarak takip ve analiz eden girişimciler olarak iş gücü modelinde bir paradigma değişimi yaşandığını gözlemledik. Bu değişim, iş gücünün kurumlarla ilişkisini yeniden yapılandırırken, aynı zamanda çözüm bekleyen pek çok yeni problemin ortaya çıkmasına neden oldu. Rimuut’u, freelance çalışma ekonomisinin global ölçekteki problemlerini çözmek üzere 2017 yılında Estonya’da kurduk. Esnek ve uzaktan çalışma modellerinin kazanımlarına inanan bir girişim olarak, kuruluşumuzdan bu yana merkezi olmayan bir yapıda, farklı ülke / kıtalara dağılmış uzaktan çalışan bir organizasyon yapısına sahibiz. Pandemi sonrası artan talebi karşılayabilmek ve pazar ağımızı genişletebilmek adına son 6 ayda ekibimizin büyüklüğünü 2 katına çıkararak 15 kişilik bir ekip haline geldik.

 

 

Şirketinizi Estonya’da kurmanın getirdiği avantajlar neler oldu? Çalışmalarınıza nasıl bir katkı sağladı? Estonya’daki koşullar konusunda bize neler söylersiniz? 

İlk günden beri uygulamaya çalıştığımız global vizyonu takiben, ana marketimiz olan Avrupa Birliği dahilinde şirketleşme kararı aldık. Bu süreçte -bir süredir takip ettiğimiz- Estonya’nın, diğer ülkelerden oldukça ayrışan yenilikçi bir yaklaşımla dijitalleşme ve yeni ekonomiye adaptasyon konularında oldukça hızlı adımlar attığını gördük. 2014 yılında başlattıkları e-Residency (e-Vatandaşlık) programı, tüm dünyadan girişimcileri elverişli bir ortamda ticaret yapmaya çağırıyordu. Biz de bu program dahilinde şirketimizi ve organizasyonumuzu Estonya’da kurma kararı aldık. Kuruluş aşamaları ve sağladıkları ticari / regülatif düzenin, oldukça girişimci-dostu bir yaklaşıma sahip olduğunu ve çevre ekosistemler tarafından da model alınabilecek standartta olduğunu ifade edebiliriz. 

Bununla birlikte geçtiğimiz sene yaşadığımız talihsiz bir haksız rekabet vakası, programa dahil olan girişimcilerin bütün bu elverişli ortama rağmen kendilerini ve iş modellerini koruma altına almak için ilave güvenlik önlemi almaları konusunda uyarıcı nitelikte olabilir; bu konuda dikkatli olmakta fayda var.

 

2017 yılında kuruldunuz. Kuruluşunuzdan günümüze nasıl bir değişim geçirdiniz? 

Rimuut kurulduğu 2017 yılından itibaren 70’i aşkın ülkede bulunan 30 bini aşkın freelancer ve 3 bini aşkın kuruma servis verme imkânı buldu. Kuruluşundan bu yana her sene düzenli olarak Euro bazında %300’ün üzerinde büyüme kaydetti. Cross-border faaliyetlerde Türkiye’de bulunan freelance çalışanların hizmet ihracatı kümülatif olarak Euro bazında 8 haneli seviyelere yaklaştı. Bir yandan çözüm sunduğumuz dikeyde sürekli iyileştirme ve yeni geliştirmeler yaparken, bir yandan da yatayda sunduğumuz çözümleri nasıl genişletebiliriz diye çalışıyoruz. Ürünümüz ve etrafındaki ekosistem sürekli olarak değişirken, organizasyonumuzu hem kapasite hem de nitelik olarak değişime adapte olabilecek çeviklikte tutmak için çaba sarf ediyoruz.

 

Rimuut’un sunduğu avantajlar hakkında neler söylemek istersiniz? Hedef kitlenizde kimler var?

Rimuut, bağımsız profesyoneller için kullandıkları kadar maliyet doğuran esnek bir şirketleşme alternatifi sunuyor. Full time veya yarı zamanlı olarak freelance / uzaktan dijital hizmetler sağlayan profesyonellerin kurumlarla şirketleşmeden şirket gibi çalışmalarını sağlıyor. Kariyer olarak giderek daha esnek ve dengeli yaşamları tercih eden iş gücü için alternatif bir yol öneriyor. Ayrıca ekonomiye katılımı çeşitli sebeplerle kısıtlı olan iş gücünün dezavantajlı olan kesimlerine kendi konfor alanlarından çıkmadan hizmet sağlayabilecekleri bir altyapı sunuyor. Bu anlamda iş gücü marketinin daha özgür ve demokratize hale gelmesine yardımcı olduğumuzu ifade edebiliriz.

Öte yandan kurumların esnek iş gücüyle çalışmasını kolaylaştırarak, onların daha esnek ve rekabetçi hale gelmesini sağlıyoruz. İş gücü ekonomisinde yaşanan paradigma kaymasıyla birlikte, artık şirketlerin istihdam odaklı katı organizasyon yapısından ihtiyaç odaklı esnek organizasyon yapısına doğru kaydığını gözlemliyoruz. 2010’larda bireysel seviyede tanıklık ettiğimiz paylaşım ekonomisi, talep-bazlı (on-demand) ekonomi gibi modellerin 2020’li yıllarda -özellikle Covid sonrası dönemde- kurumsal seviyede örnekler üreteceğini, kurumların daha esnek ve rekabetçi hale gelmek adına bir takım ihtiyaçlarını ortak yetenek havuzlarından, talep-bazlı (on-demand) olarak gideceklerini öngörüyoruz. Bu bağlamda Rimuut’un, önümüzdeki yıllarda pek çok kurumun esnek çalışma ekonomisine giriş kapısı olacağına inanıyoruz.

 

 

Pandemi sürecinde çoğu sektör uzaktan çalışmaya başladı. Sizin ise bu konuda büyük bir deneyiminiz var çünkü sisteminiz zaten uzaktan çalışmaya dayalı. Uzaktan çalışmanın olası zorlukları konusunda neler söylemek istersiniz? Sağlıklı bir çalışma yapısı nasıl kurulabilir? Siz bunu nasıl başardınız? 

Bu konuda hem Rimuut dahilinde hem de çevre ekosistemimizde öncelikli olarak gözlemimiz, uzaktan çalışmanın genel anlamda verimliliği artırdığı doğrultusunda. Elbette geleneksel alanlarda faaliyet gösteren geleneksel organizasyon yapılarının bu süreçte verimlilik problemi yaşaması gayet doğal. Dijital dönüşüm noktasında belli bir aşama kat eden, dijital araçları mevcut iş akışlarına adapte edebilen şirketler, sektörlerinden bağımsız olarak bu döneme bir adım önde başladığını gözlemliyoruz. Rimuut olarak biz de ilk günden beri uzaktan çalışan bir organizasyon olarak bu sürecin şanslı oyuncularından biri olduk. Uzaktan iletişim araçlarının etkin ve düzenli kullanılması, düzenli, kısa ve sık iletişim, çevrimiçi iş takip araçlarının etkin kullanılması, iş akışlarının standardize edilmesi ve dijitalizasyonu, tekrar eden ve sürekli işlerde otomasyon araçlarının değerlendirilmesi gibi uygulamaları Rimuut içerisinde uyguladığımız ve sağlıklı bir çalışma yapısı kurmak isteyen şirketlere önerebileceğimiz uygulamalar arasında sayabiliriz.

Bu dönemde şirketlerin önünde bulunan başka bir engel ise organizasyon kültürünün inşa edilmesi ve geliştirilmesi noktasında olacaktır. Özellikle ana amacı ve fonksiyonu ‘keşfetmek’ olan start-up yapısındaki şirketler için bu kültürün oluşturulması ve sürdürülebilir kılınması oldukça kritik önem taşıyor. Bu doğrultuda, şirketlerin fiziksel dünyadaki etkileşim unsurlarını dijitale nasıl aktaracaklarını iyi çalışmaları gerekiyor. Salt verimlilik üzerine yapılan çalışmaların, çalışan motivasyonu ve organizasyon kültürü üzerindeki negatif etkilerinin yakından monitor edilmesi de sağlıklı olacaktır.

 

Pandemi süreci çalışmalarınızı nasıl etkiledi? Ajandanız eşliğinde 2021 yılı hedefleriniz konusunda neler söylemek istersiniz?

Covid ile birlikte uzaktan ve esnek çalışma kültürünün önündeki kültürel bariyerlerin artık iyice ortadan kalktığına tanık olduk. Bu durum, bizimle birlikte bu dikeydeki pek çok girişimin hızlı büyüme kat etmesine neden oldu. Rimuut, 2020’nin ilk 6 ayında, 2019’un ilk ayındaki toplam işlem hacmini tam 10’a katladı. Bu trendin ana gerekçeleri yine ekonomik göstergelerde karşımıza çıkıyor; tüm dünyada covid sonrası artan işsizlik ve ekonomik belirsizlik, iş gücünü alternatif gelir kaynaklarına ve yan faaliyetlerde bulunmaya doğru itmiş durumda. Aynı şekilde kurumların artan belirsizlik ve kötüleşen ekonomik koşullar karşısında daha esnek ve çevik organizasyonlara dönüşme refleksi gösterdiğini ve bağımsız profesyonellerle daha çok çalışmaya başladıklarını görüyoruz.

2021 yılında, freelance çalışanlar için sunduğumuz ‘Virtual Company’ konseptini, sigorta çözümleri, vergi & uyumluluk servisleri gibi yeni servis hatlarıyla zenginleştirmeyi planlıyoruz. Bununla birlikte ABD pazarına özel olarak tasarlanmış çözümlerle 1.4 Trilyon dolarlık dev bir markete gözümüzü dikmiş durumdayız.