KriptoPara Yatırımcısı ve Danışmanı
Onur Gözüpek
KriptoPara Yatırımcısı ve Danışmanı Onur Gözüpek, Fintechtime okurları için kaleme aldı “Bitcoin ile Kendi Kendinizin Bankası Olmak Ne Kadar Kolay?”
Bitcoin kullanıcıları “kendi kendinizin bankası olun” cümlesini muhtemelen duymuştur. Ancak her Bitcoin kullanıcısının bunu gerçekleştirebilmesi gerçekten mümkün mü?
Geçtiğimiz yıllara kıyasla, Bitcoin almak artık çok daha kolay. Birkaç basit adımı takip ederek siz de hemen Bitcoin alabilirsiniz. Türkiye’deki herhangi bir kriptopara alım satım platformunda hesap açtıktan sonra platformun hesabına Türkiye’deki herhangi bir bankadan Türk Lirası yatırın. Üstelik Merkez Bankası tarafından sunulan FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) hizmeti sayesinde Türkiye’deki kriptopara alım satım platformlarına 7 gün 24 saat para yatırabiliyorsunuz.
Yatırdığınız tutar, kriptopara alım satım platformundaki bakiyenize eklendikten sonra harcamak istediğiniz tutarı girip al butonuna basarak Bitcoin satın alma işlemini tamamlayabilirsiniz. Artık hesap bakiyenizde bir miktar Bitcoin var olduğuna göre siz de Bitcoin sahibi olduğunuzu söyleyebilir miyiz?
Ne yazık ki hayır!
Çünkü, bir platformdan Türk Lirası ile Bitcoin satın almak ile Bitcoin sahibi olmak arasında çok önemli bir fark var. Bu farkı açıklamadan önce kriptopara alım satım platformlarından bahsetmek istiyorum.
Kriptopara alım satım platformları, alıcı ve satıcıları bir araya getiren dijital pazar yerleridir. Sahip olduğu kriptoparalarını platforma emanet eden satıcılar ile Türk Lirası varlıklarını platforma emanet eden alıcılar, platform aracılığıyla anonim olarak kripto varlık – Türk Lirası takası gerçekleştirirler. Kriptopara platformunda takas işlemi gerçekleştiği anda alıcı Bitcoin’i, satıcı ile Türk Lirası’nı hesap bakiyesinde görüntüleyebilir. Takas işlemi gerçekleşmiş olmasına rağmen, her iki taraf da hesap bakiyelerinde gördükleri varlıkların sahibi değildir. Platforma emanet edilen varlıklar, platforma ait banka hesaplarında ve kriptopara cüzdanlarında saklanmaktadır. Kullanıcılar bu varlıkları kendi banka hesaplarına ve kriptopara cüzdanlarına çekmedikleri sürece, o varlıkların sahibi olamazlar.
Kriptopara alım satım platformundaki Türk Lirası bakiyenizi, banka hesabınıza çektikten sonra ATM’den veya şubeden paranızı teslim alabilirsiniz. Ancak, Bitcoin’i kendinize ait bir cüzdana çekmek istediğinizde bu işlemin sandığınız kadar basit olmadığının farkına varmanız uzun sürmüyor. Hangi cüzdanı kullanmalıyım? Cüzdan güvenliğini nasıl sağlarım? Cüzdan şifremi unutursam ne olur? Kendi cüzdanımdan nasıl Bitcoin transfer ederim? gibi bir çok soru, çoğu kullanıcının kendi kendinin bankası olmasının önünde önemli engel oluşturuyor.
Yani kısaca, kriptopara platformundaki bakiyenizde gördüğünüz Bitcoin size ait değildir. O Bitcoin miktarı, sizin adınıza platform tarafından saklanmaktadır ve teknik olarak o Bitcoin’in sahibi, işlemi yaptığınız platformdur. Çünkü, bir kullanıcının Bitcoin sahibi olabilmesi için, Bitcoin’in sahipliğini gösteren özel anahtarı saklayan Bitcoin cüzdanın tek sahibi olması gerekir.
Bitcoin cüzdanı, içinde Bitcoin adreslerini (açık anahtarları) ve bu adresleri yönetmeyi sağlayan özel anahtarları barındıran bir kasadır. Bu kasayı oluşturan bir özel anahtar bulunmaktadır. Bitcoin blokzincirinin tamamını barındıran Bitcoin Core masaüstü cüzdanı haricindeki hemen hemen tüm masaüstü, mobil ve donanım cüzdanlarında, cüzdanın özel anahtarı, tohum (seed) olarak adlandırılan 12 ile 24 kelimeden oluşan anahtar kelime grubu ile oluşturulmaktadır. Bitcoin veya herhangi bir kriptopara cüzdanın sahipliğini yani, o cüzdanın size ait olduğunu sadece bu özel anahtar (veya anahtar kelime grubu) ile kanıtlayabilirsiniz. Dolayısıyla hangi kriptopara cüzdanını kullanmaya karar verirseniz verin, bir kriptopara cüzdanı sahibi olduktan sonra ilk yapmanız gereken şey, özel anahtarınızı (veya anahtar kelime grubunu) güvenceye almaktır.
Yabancı kaynakları takip ediyorsanız “not your keys, not your coins” ifadesi ile sık sık karşılaşmanız mümkündür. “Özel anahtar sizin değilse, kripto para da sizin değildir” sözünü acı tecrübelerle hatırlamak istemiyorsanız, cüzdan güvenliğini ciddiye almalısınız.
Kripto para sahipleri, kripto para varlıklarını üçüncü parti yazılımlar, mobil cüzdanlar veya donanım cüzdanlar ile yönetmeyi daha basit, pratik ya da güvenli bulabilir. Fakat hangi tip cüzdan olduğu farketmeksizin hiçbir cüzdan %100 güvenli değildir. Bitcoin Core cüzdanı haricindeki tüm Bitcoin cüzdanları, bir aracıya ihtiyaç duymaktadır. Özellikle mobil ve donanım cüzdanlar zaman zaman servis sağlayıcılardan kaynaklanan aksaklıklar nedeniyle geçici olarak kullanım dışı kalabilmektedir.
İnternete bağlı olmadığı için güvenli olduğu düşünülen donanım cüzdan ve yaygın olarak kullanılan tarayıcı tabanlı Web3 cüzdan kullanıcıları, siber saldırganların en büyük hedefleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle herhangi bir cüzdan kullanırken kendi güvenliğinizi sağladığınızdan emin olmanız, kripto varlıklarınızı güvenle sakladığınızdan emin olmanız için zorunludur.
Peki, Bitcoin Core cüzdanı kullanmak bize kendi kendimizin bankası olma imkanı sunar mı? Aslına bakarsanız, bir Bitcoin sahibine, kendi kendinin bankası olma fırsatını tam olarak sunan tek cüzdanın Bitcoin Core olduğunu söyleyebilirim. Çünkü Bitcoin Core yazılım cüzdanı, Bitcoin blokzincirinin tamamını barındırır ve işlem yapmak için herhangi bir aracıya veya 3. parti servise ihtiyaç duymaz. Ancak, Bitcoin Core cüzdanını kullanarak Bitcoin transferi yapmak da sanıldığı kadar kolay değildir. Bitcoin Core cüzdanı ile Bitcoin transfer yapabilmek için Bitcoin blokzincirinin tamamını senkronize etmiş olmalısınız. Her 10 dakikada bir yeni bir blok üretildiğini hesaba katarsanız, Bitcoin Core cüzdanınızı çalıştırmadığınız her gün için 144 bloku senkronize etmeniz gerekir. Bu da cüzdanınızın kapalı kaldığı süreye bağlı olarak güncel blokları indirmek için saatlerce beklemek zorunda kalabileceğiniz anlamına geliyor.
Biraz karamsar bir tablo çizmiş olabilirim. Bitcoin’i ve kriptoparaları yeni öğrenen çoğu kişi, Bitcoin sahibi olma ile Bitcoin satın alma kavramlarını birbirine eşdeğermiş gibi kullanıyor. Eğer “kendi kendinizin bankası” olmak istiyorsanız, satın aldığınız Bitcoin’i, özel anahtarını güvenle sakladığınızdan emin olduğunuz bir cüzdana transfer etmelisiniz.
Kendi kendinizin bankası olmak sağladığı güven duygusunun yanı sıra her cüzdan sahibine önemli sorumluluklar yüklemektedir. Fakat, kendi kendinin bankası olabilmeyi başarabilen her Bitcoin sahibinin, geleceğin finans dünyasında rakiplerinden birkaç adım önde olacağına inanıyorum. Siz, kendi kendinizin bankası olma yolunda neredesiniz? Düşündünüz mü?
