Avukat Onur Küçük, Fintechtime Ağustos sayısı için yazdı “Yapay Zeka ile M&A Hukuki İncelemelerde Ezber Bozan Dönüşüm”.
Yapay zeka ve belge yapay zeka teknolojileri, birleşme ve devralmaların hukuki inceleme ve araştırma süreçlerinde önemli ölçüde ilerleme ve hızlanma sağlıyor. Bu teknolojiler, belgelerin daha kapsamlı bir şekilde incelenmesini, önemli detayların tespit edilmesini ve risklerin önceden belirlenmesini mümkün kılıyor.
Hukuk endüstrisi, yapay zeka ve geniş ölçekte analiz yapabilen “Belge Yapay Zekası” (Document AI) teknolojilerinin ortaya çıkışıyla birlikte birleşme ve devralmalar hukuku (Mergers and Acquisitons veya M&A) alanında önemli bir dönüşüm yaşanıyor. Birleşme ve devralma projeleri için belirlenen kısıtlı zaman çizelgeleri, yüksek riskler ve karmaşık sözleşme yapılarıyla gölgelenen geleneksel hukuki inceleme (Legal Due Diligence) süreçleri, artık yapay zeka ile önemli ölçüde hızlandırılıyor ve ve geliştiriliyor.
Hukuki İnceleme Çalışmalarında Ezber Bozan Teknoloji
Belge yapay zekası, belgedeki risk faktörlerini hızlı bir şekilde belirleme yeteneğine sahip bir yapay zeka modelidir. Belirli anahtar kelimeleri veya ifadeleri tarayıp ayrıştırarak çalışmanın kalitesini önemli ölçüde artırabiliyor. Bu teknoloji, avukatların yoğun belge tarama ve ağır iş yükünü hafifletirken, aynı zamanda inceleme için gereken aramaları daha kapsamlı ve detaylı hale getiriyor, belge analizini daha titiz ve ayrıntılı şekilde hazırlanmasına yardımcı oluyor ve süreci önemli ölçüde hızlandırıyor.
M&A İşlemlerinde Bir Tetik Mekanizması
Hukuk dünyasında projeler için belirlenen kısıtlı süreli son teslim tarihleri ve kısıtlı bütçeler nedeniyle, birçok avukat belgelerini manuel olarak sınırlı bir zaman içinde inceleyebiliyor ve bazı temel ve önemli görülen konulara değinilebiliyor.
Ancak bu noktada yapay zeka devrim niteliğinde bir etki yaratıyor. Yapay zekâ yazılımları, belgeleri tarayıp hızla aranabilir verilere dönüştürürken, aynı zamanda kritik maddeleri ve önemli yükümlülükleri belirleyebilir. Bu durum, inceleme süreçlerinin potansiyel olarak hızlanmasını sağlar. Böylece hukuk firmaları, hukuki inceleme maliyetlerini azaltabilir ve müşterilere daha hızlı tahminler sunabilirler. Ayrıca, modernize edilmiş bir birleşme ve satın alma hukuki inceleme süreci sunarak sektöre katkıda bulunabilirler.
Daha Yüksek Doğruluk ve Tutarlılık için Bir Araç
Yapay zeka teknolojileri, hukuki inceleme ve belge incelemesinin hızını artırmakla kalmaz, belgelerde daha derin inceleme yapılmasını da sağlar. Kullanıcılar, tek seferde birçok kira, sözleşme, tablo ve lisansı yükleyebilir ve sistem hepsini birden sınıflandırır, tek bir PDF dosyasında bile birden fazla belge olsa bile bunu yapabilir.
Yapay zeka teknolojileri, bir firmanın belgelere erişim ve belge keşif yeteneklerini sofistike bir düzeye taşıyarak, avukatların potansiyel riskleri belirlemesine yardımcı olur. Geçmişte, bir belgenin ‘önemsiz’ olarak görüldüğü durumlarda, ciddi bir potansiyel risk taşıyan bir durumun gözden kaçabilme ihtimali olabiliyordu – örneğin süresi dolmuş bir patent, bir rekabet etmeme sözleşmesi veya bir işçi ihlali gibi. Bu nedenle, insan eliyle çok uzun saatler süren titiz taramalara ihtiyaç duyuluyordu. Ancak, artık yapay zeka analizi sayesinde bu tür riskler çok daha detaylı ve kısa sürelerde tespit edilebilir.
Stratejik Müşteri Danışmanlığına Bir Geçiş
Yapay zeka kullanan bir hukuk firması, işlemler hakkında daha derinlemesine bir anlayış elde edebilir. Bir satın alma düşünen müşteri için, belge analiziyle işlem risklerini daha açık bir şekilde ortaya koyabilir. Bu, hukuk firmalarının sadece belge incelemesi yapmaktan öteye geçmesini sağlayarak aynı zamanda müşteriye stratejik iş danışmanlığı sunmasına imkan tanır. Ayrıca yapay zekâ, büyük veri kümelerini analiz etme kabiliyetine sahip olduğundan, yeni yatırım fırsatlarını belirlemeye ve iş süreçlerini düzenlemeye yardımcı olabilir.
M&A Uygulamasında Yapay Zeka Kullanımı
Sözleşme AnaliziYapay zeka, sözleşme analiz süreçlerini otomatikleştirmeye yardımcı olur. Büyük sözleşme yığınlarını hızlı ve verimli bir şekilde tarayabilir, belirli dillere, hükümlere, tarihler veya yükümlülüklere dayalı belgeleri sınıflandırabilir. Ayrıca, yapay zeka, hukukçuların daha karmaşık ve stratejik görevlere odaklanmalarını sağlamak için rutin ve zaman alıcı görevleri üstlenir. Örneğin, belgelerde yer alan özel hükümlerin, yükümlülüklerin veya hakların otomatik tanımlanması ve çıkarılması, hukukçuların analiz için bu bilgilere hızla erişmelerini sağlar.
Başarı Tahminleri
Teorik olarak, yapay zeka, halka açılma tarihi, hukuki ve finansal verilerin analiz edilmesi yoluyla, birleşmeler dahil olmak üzere belirli stratejilerin potansiyel başarısını veya başarısızlığını değerlendirmek için taraflara analitik sağlayabilir. Yapay zekanın hızı, gerçek zamanlı müzakereler veya sıkıştırılmış ihale süreçleri sırasında oldukça destekleyici rol oynayabilir. Özellikle Chat GPT gibi günümüzde sıkça kullanılan ve üretken yapay zeka olarak bilinen “generative AI” veya “tahminsel AI”, önerilen şartların anlaşma üzerinde ne tür bir etkisi olabileceğini görmek için stratejik pozisyonların hızlı bir analizini gerçekleştirebilir. Örneğin, ChatGPT, gerçek zamanlı bir simülasyon müzakere sırasında hedef şirketin hissedarları ve çalışanları üzerinde farklı kazanç senaryolarının etkisini modelleyebilir.
Yapay Zeka Kullanırken Bunlara Dikkat Edin Hukuki incelemelerin amacı satın alınması hedeflenen şirket durumunu doğru ve gerçeğe uygun (true and fair) bir şekilde tespit edebilmektir. Şirketlerin bir kısım süreçleri ve uygulamaları dokümante edilmemiş olabildiği gibi, dokümante edildiği halinden sapmış olabilir. Yapay Zeka tarafından yapılan hukuki inceleme belge üzerinden gerçekleştirildiği sürece doğru ve gerçeğe uygun bakış açısını kaçırabilir. Bu sorunu aşmak için kullanıcının yapay zekadan faydalanabilme becerisi etkili olacaktır.
Birçok yapay zeka sisteminin, etik kararlar vermek, belgeleri belirli bağlamlarda doğru bir şekilde yorumlamak ve değerli müzakere araçları sağlamak için güvenilir hale gelmeden önce çözümlenmesi gereken bazı sınırları ve riskleri var.
Örneğin, yapay zeka modelinin eğitilmesi için sağlanan veriler yanlışsa veya sistemin verileri analiz etme yöntemi hatalıysa taraflı veya hatalı olabilir. Yapay zeka kullanırken her zaman insan dokunuşu gerekli olacaktır çünkü ek araştırma yapılmadan yapay zeka sonuçlarına dayanmak yanlış veya ilgisiz tavsiyelere yol açabilir.
Yapay zekaya yeterli ölçüde bir bağlam ve içerik sağlayamamak, o yapay zekanın kullanışlılığını da sınırlayabilir. Örneğin, genel olarak eğitilmiş bir yapay zeka modeli, özel bir lisans düzenlemesi arasındaki farkların farkında olmayabilir ve “kırmızı bayrakları” değerlendirme yeteneğine sahip olmayabilir.
Uluslararası anlamda oluşturulan yapa zeka için yerel yasalardaki farklılıklar da bu tarz zorluklar oluşturabilir. Bu nedenle, incelikli hukuki zorlukların üstesinden gelmeye yönelik önemli çalışmalar da yapılması gerekiyor.
Yine, hukuk mesleğinin temel ilkelerinden biri de, bir avukatın müşterisine olan gizlilik yükümlülüğüdür. Dolayısıyla, yapay zekanın birleşme ve devralmalar sürecinde büyük bir kullanım alanı potansiyeli olsa da bu teknolojilerin etkili ve güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için gizlilik ve veri güvenliği konularında çok dikkatli olunması gerekiyor.
Sonuç olarak yapay zeka ve belge yapay zeka teknolojileri, birleşme ve devralmaların hukuki inceleme ve araştırma süreçlerinde önemli ölçüde ilerleme ve hızlanma sağlıyor. Bu teknolojiler, belgelerin daha kapsamlı bir şekilde incelenmesini, önemli detayların tespit edilmesini ve risklerin önceden belirlenmesini mümkün kılıyor. Hukuk sektörünün geleceği açısından yapay zeka büyük bir rol oynuyor ve birçok hukuk firması bu teknolojilere yatırım yaparak hizmetlerini daha verimli ve etkili hale getiriyor. Yapay zekanın, hukuk sektörünün geleceğinde kilit bir faktör haline geldiğini gören hukuk firmalarının bu teknolojilere yatırım yapması, hizmetlerinin verimliliğini ve etkinliğini artırıyor.
