Erciyes Anadolu Holding Bilgi Teknolojileri Operasyon Direktörü Mert Çakar, Fintechtime Nisan sayısı için yazdı “Yeni Nesil Ödeme Yöntemleri İhtiyaçlara Çare Olacak”.
Elektronik ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte, müşterilerin ihtiyaçlarına uygun yeni nesil ödeme yöntemlerine olan ihtiyaç artmaktadır. Finansal kurumlar, müşteri taleplerinin çeşitlenmesiyle artık sadece ödemeler için değil, krediler için de aracılık ediyorlar. BNPL (Buy Now Pay Later) gibi yenilikçi ödeme çözümleri, kredi kartı kullanımına alternatif olarak gelişmekte ve müşterilere daha fazla finansal esneklik sunmaktadır. BNPL hizmetlerinin başarısı, etkili sadakat programlarıyla desteklenmektedir. Diğer yandan, daha büyük ödemeler için Credit Gateway (Kredi Geçidi) gibi çözümler, birden çok kredi verenin seçeneklerini sunarak, kredi ile ödeme ihtiyacını karşılamakta ve tüketicilere daha avantajlı faiz oranları sağlamaktadır. Bu yenilikler, finansal teknolojiler alanında çalıştaylar yapılmasını ve yeni çözümlerin keşfedilmesini gerektiren, e-ticaretin büyümesi için önemli adımlardır.
Yeni Nesil Ödeme Yöntemleri İhtiyaçlara Çare Olacak
Elektronik ticaretin artması ile birlikte müşterilerin ödeme güçlerine ve şartlarına daha uygun olan ödeme alternatiflerine ihtiyaç duymaya başladığı gözlenmektedir. İş bu sebeple, önceleri sadece farklı kartlar ya da hesaplar üzerinden ödemelere aracılık eden finansal kurumlar Payment Gateway (Ödeme Geçidi) şeklinde ifade edilmekte iken, müşteri taleplerinin farklılaşmasıyla birlikte bazılarının artık kredilere de aracılık etmeye başladıklarını görmekteyiz. Dolayısıyla bu finansal servisi sunanları artık Credit Gateway (Kredi Geçidi) gibi tanımlamalar ile ifade etmemiz sanırım daha doğru olacaktır.
Günümüzde sürekli değişen müşteri davranışları ve isterleri artık izini finansal ödeme sistemlerinde de göstermeye başladı. Zira alfabenin son harfleri ile ifade edilmeye çalışılan nesiller finansal ödeme teknolojilerinin içerisine doğdukları için farklı yaklaşımları önce hayal ediyor ve hemen arkasından talep ediyorlar. Zira sosyal medyanın gücü kullanılarak başlayan bu etkileşimler, bu dikeyde hizmet sunan ödeme kuruluşlarını harekete geçiriyor ve yeni nesil ödeme yöntemlerine her gün bir yenisi ekleniyor. Bir anlamda ödeme özgürlüğü sunan bu metotlar zamanla genel kabul gören ve aranan fonksiyonlara evriliyor. Özellikle son birkaç yılda bu ilginin artması ile birlikte, bu durum büyük ödeme şirketlerinin ilgisini çekmiş ve önemli satın alımların yapıldığı görülmeye başlamıştır. Hiç kuşkusuz bunlardan en dikkat çekeni ise Jack Dorsey’in sahibi olduğu Square’in 29 Milyar $ gibi büyük bir bedel ödeyerek BNPL lider şirketlerinden Afterpay’i satın almasıdır. Jack Dorsey aynı zamanda Twitter (X) kurucusudur.
Bunun yanı sıra sınırlı işlem limitlerine adapte olan BNPL haricinde, büyük tutarlı alışverişlerde kredi kartı limitinin yetmemesi, kullanılmak istenmemesi, birtakım sınırlamalara tabi tutulması vb. sebeplerle kredi kartı ile ödeme yerine kredi ile ödeme hizmetinin sunulması önemli hale gelmektedir. Ayrıca kredi kullanma opsiyonuna finansal özgürlük ve maliyet avantajlarını eklemek amacıyla tek bir kredi sağlayıcıdan ziyade, birden çok kredi vereni bir potada eriterek müşteriye sunabilecek “Kredi Geçidi” olarak tanımlayacağımız bir finansal teknoloji şirketi tarafından sunulması oldukça önemli hale gelecektir.
Bu anlatılanları ele aldığımızda, bu iki temel ihtiyaca cevap verebilecek fintech ürünlerini yazı genelinde aktarmaya çalışacağım.
BNPL (Buy Now Pay Later / Önce Al Sonra Öde)
Öncelikle BNPL konusunda kavram karmaşası yaşamamak adına benim baktığım çerçeveden ne şekilde algılandığını baştan ifade etmeliyim. Zira son dönemlerde kullanımı oldukça artan bu ödeme yönteminin farklı şekillerde yorumlandığını görmekteyim.
BNPL aslında gerçekleştirilen bir alışverişin ötelenmesine ve/veya sınırlı şekilde taksitlendirilmesine olanak sağlayan kartsız bir ödeme yöntemidir. Bu finansal ödeme yöntemi sayesinde müşteriye alışveriş anında ödeme yapmadan ürüne sahip olabilme avantajı sağlanmakla birlikte, son dönemlerdeki enflasyonist ortamlarda önemli olmaya başlayan kartsız ödeme yapabilme imkanı sağlayan bir esneklik sunulmuş oluyor. Bu ödeme yöntemi sayesinde müşteriler ihtiyaçlarını öne çekerek daha fazla SKU bazlı alışveriş yapabiliyor. Tabi bu durumun son dönemlerde daha fazla bireysel borçluluğa sevk ettiğini izleyen otoriteler tarafından çeşitli uyarılar yapılmaya başlandığını da yeri gelmişken ifade etmek yerinde olacaktır.
BNPL ürünlerinin müşteri tarafında tutundurulması için tabi ki akıllıca dizayn edilmiş Loyalty (Sadakat) Programlarına ihtiyaç duyulduğunu net olarak ifade etmeliyim. Zira sektördeki en büyük 5 başarılı uygulamayı incelediğimizde bu kaslarının mükemmele yakın şekilde hayatın içerisinde herkes tarafından tüketilen servisler ile zenginleştirildiklerini gözlemlemekteyiz.
Ödeme kuruluşlarının BNPL ürünlerinde neden bu kadar ısrarcı olduklarını incelediğimizde ise BPNL’in aslında son dönemde global pazarlara yayılmak ve müşteri/üye kitlesini genişletmek için kullanılan önemli bir argüman olarak değerlendirildiğini görüyoruz. Zira verinin çağımızın petrolü olarak değerlendirildiği bu dönemlerde üye sayısının şirket değerlemelerine katkısı yadsınamaz.
Piyasada işletilen örneklerine baktığımızda taksitlendirmenin 4 ayı geçmediği, faiz-enflasyon oranlarının yüksek olduğu yerlerde ise taksitlendirmenin genellikle 1-2 ay ile sınırlı kaldığı gözlenmektedir. Tabi burada önemli husus bu taksitlendirmeden oluşan finansman maliyetinin karşılanması gerekeceğinden bir nevi mikro finansman enstrümanının müşteri riskinin NPL (Non Performing Loan) de gözetilerek nasıl yönetileceğini içeren bir modelin oluşturulmasıdır. Zira modelin sürekliliği/sürdürülebilirliği bu noktada oldukça önemlidir.
Özetle BNPL genellikle görece daha düşük tutarlarda yine sınırlı sayılabilecek taksit adedinde, kredi kartı gerektirmeyen esnek bir ödeme yöntemi olup, e-ticaret alışveriş sayılarının ve işlem hacminin artmasına olanak sağlamaktadır. Bahsi edilen modelde ödeme riski BNPL hizmeti sağlayıcısı tarafından taşınmaktadır. Dünyada başlayan bu akımın ülkemizde çok yoğun olmasa da kullanım senaryoları görülmekte olup, enflasyonist ortamlarda yaşanmakta olan kredi kartı limitlerinin yetmemeye başladığı bu günlerde çok daha yoğun kullanılmaya başlayacağını öngörüyorum. Tabi Tüketici Finansman Şirketleri’nin girizgahta ifade etmiş olduğum gibi sadakat programları vb. yan unsurlar ile desteklenmesi oldukça önemli olacağının bir kez daha altını çizmekte fayda olacaktır.
Credit Gateway (Kredi Geçidi)
Yeni nesil diğer bir ödeme yöntemi olan Kredi Geçidi ise BNPL’den farklı olarak genellikle daha büyük tutarlı ve daha fazla taksit sayısına karşılık gelen ödeme ihtiyacının hızlı ve esnek bir şekilde finanse edilmesi olarak tanımlayabiliriz. Zira bu noktada bahsi edilen tutarların görece daha büyük olmasından hareketle genellikle finansman sağlanması yerine daha avantajlı faiz beklentisinden hareketle finansmana aracılık edilmesi iş modeli üzerinde durulmaktadır.
Tüketici e-ticaret üzerinden ihtiyacını kart ile karşılayamayıp, daha uzun vadeli bir finansman ihtiyacının işlem anında ve avantajlı bir şekilde karşılanmasını istemekte olduğundan, bu hizmetin kredi verenler ile kredi talebinde bulunan tüketiciyi bir araya getiren ve yine tüketici tarafına seçim hakkı verilen bir “Kredi Geçidi” tarafından verilmesi beklenmektedir. Bu iş modeli BNPL’dan farklı olarak teknoloji eksenli çözüm sağlayan, bir anlamda gateway olan uygulama üzerinden finansman sağlayan banka ve kredi kuruluşlarının API’lerini çağırarak alternatiflerini müşteriye e-ticaret sürecinin ödeme adımında göstermekte ve müşterinin tercihi sonrasında ödeme süreci tamamlanmaktadır. Bu noktada gateway konumunda olan çözüm sağlayıcı herhangi bir risk taşımazken, kredi riski tamamen finansmanı sağlayan kurum tarafından üstlenilmektedir. E-ticaret ödemesi yapacak müşteri finansmanı sağlayan kurumun müşterisi ise süreç daha basit ve sürtünmesiz işlemekteyken, kurumun müşterisi değilse araya “Digital Customer Onboarding” süreçleri giriyor ki süreç (bankanın Digital Customer Onboarding süreci üzerinden önce bankanın müşterisi olması gerekiyor) biraz karışıyor. Şimdilik regülasyon gereği bu şekilde işlemesi gereken süreç, eminim ki önümüzdeki dönemlerde proaktif yaklaşımlar ile kusursuz işletilebilir hale gelecektir.
Yapılması Gerekenler
Her yazımın sonunda mümkün olduğunca dile getirmeye çalıştığım yapılması gerekenleri bu sefer konuyu bizatihi işlediğim için çok fazla unsur dahilinde dile getirmeye çalışmayacağım. Ve fakat günümüzde her geçen gün artan e-ticaretin gelişimi için finansal ekosistemde çözümlenmesi gereken bu ve benzeri esnek ödeme yöntemlerinin gelişimi için arama çalıştaylarının yapılmasında fayda görüyorum.
Bu sayıda da e-ticaretin gelişimi için yapılması gerekenleri, eski bir finans teknolojileri çalışanı gözünden dilim döndüğünce ifade ederek, bir sonraki sayıda yeniden birlikte olmayı umuyorum.
